Κατερίνα Λιγκοβανλή
«Παράλληλα με την άνθηση των Νευροεπιστημών από τη δεκαετία του 1970, έχει αναδυθεί μια καινούργια προσπάθεια σύνδεσης που φέρει κατά κανόνα το επίθετο cognitive. Είτε κανένας θεωρήσει αυτό το πεδίο μια μετεξέλιξη της γνωστικής ψυχολογίας, είτε το θεωρήσει μια προσπάθεια μιας καινούργιας διεπιστημονικής σύνθεσης μεταξύ ψυχολογίας, επιστήμης των υπολογιστών και φιλοσοφίας του νου, αυτό το οποίο διαπιστώνει με πρώτη ματιά είναι ότι η γνωσιακή επιστήμη θυμίζει αρκετά το πρόγραμμα διεπιστημονικής σύνθεσης του Φρόϋντ. Η εκλεκτική αυτή συγγένεια μεταξύ ψυχανάλυσης, νευροεπιστημών και γνωσιακών προσεγγίσεων μπορεί να ανοίξει έναν καινούργιο ορίζοντα, όπου η σύνθεση μπορεί να προέλθει από την αναγνώριση κοινών αντικειμένων και τη θετική αντιπαράθεση των επιμέρους μεθοδολογιών ως προς το πρόβλημα. Για να γίνει κάπως σαφές το πιθανό καινούργιο ενδιαφέρον μιας τέτοιας διακλαδικότητας, ας θυμίσουμε ότι όλοι αυτοί οι κλάδοι αναγνωρίζουν ως πρόβλημα τα φαινόμενα της συνείδησης και του ασυνειδήτου, αλλά τα προσεγγίζουν διαφορετικά».
Θανάσης Τζαβάρας, «Νευρο-ψυχανάλυση»
Είναι το 1999 που ο Θανάσης Τζαβάρας πρωτοδημοσιεύει την αισιόδοξη αυτή θέση του για τον διάλογο που μπορούν να αναπτύξουν οι «νεογέννητες» γνωσιο-επιστήμες με τη φροϋδική ψυχανάλυση, στον κοινό τόπο της διερεύνησης του συνειδητού και ασυνείδητου μέρους του ανθρώπινου νου.
Το 1999 ο Θανάσης είναι πλέον καθηγητής στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, έχει ήδη αρχίσει να διδάσκει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα γνωσιακής επιστήμης που λειτουργεί στο τμήμα αυτό και είναι, την ίδια εποχή, που εισάγομαι στο ίδιο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, με ένα αδυσώπητο ερώτημα που έχει ήδη γεννηθεί από τα πρόχειρα διαβάσματά μου: πώς ένα επιστημονικό παράδειγμα που τάσσεται στη μελέτη του ανθρώπινου νου, μπορεί να έχει αποκλείσει προγραμματικά από τα ενδιαφέροντά του τη μελέτη των συγκινήσεων (emotions) ή και των συναισθημάτων (feelings); Πώς μπορεί μια θεωρία να ισχυρίζεται ότι προσεγγίζει, με έναν επαρκή τρόπο το ανθρώπινο νοητικό εργαλείο, χωρίς να εντάσσει στις υποθέσεις και τις ερμηνείες της φαινόμενα που –ακόμη και διαισθητικά– είναι εμφανές ότι διατρέχουν την ανθρώπινη εμπειρία;
Τύχη αγαθή το έφερε ο Θανάσης να συμμεριστεί την ανησυχία μου και να υποστηρίξει ερευνητικά (και όχι μόνο) την προσπάθειά μου προς την κατεύθυνση μελέτης των συγκινήσεων στο πλαίσιο της γνωσιακής επιστήμης. Άλλωστε, δεν θα ήταν η πρώτη του εμπειρία με τη μελέτη των συγκινήσεων. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και ως επιβλέπων της διατριβής της Ειρήνης Διακογιάννη-Ταρλατζή, ο Θανάσης Τζαβάρας ασχολήθηκε με την έκφραση των συγκινησιακών εκφράσεων του προσώπου από νευροψυχολογικής άποψης. Η πειραματική έρευνα που σχεδίασαν, αποτέλεσε μέρος μιας εκ των διαπολιτισμικών μελετών του Ekman που, για πρώτη φορά μετά από 100 και πλέον χρόνια μετά τη δημοσίευση της Έκφρασης των συγκινήσεων στον άνθρωπο και τα ζώα, τεκμηρίωσε εμπειρικά τη δαρβινική θεωρία για την οικουμενικότητα των συγκινησιακών εκφράσεων του προσώπου.
[…]
Η Κατερίνα Λιγκοβανλή είναι διδάκτωρ γνωσιακής επιστήμης.
