Φερενίκη Βαταβάλη
τχ. 138-139
Το φθινόπωρο του 2016 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Westfälisches Dampfboot το βιβλίο του Κωστή Χατζημιχάλη Κρίση χρέους και υφαρπαγή γης στην Ελλάδα (Schuldenkrise und Landraub in Griechenland). Το βιβλίο αποτελεί μεταφορά στα γερμανικά της αντίστοιχης ελληνικής έκδοσης που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2014, με την προσθήκη ενός επιλόγου αποτίμησης της πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από την ανάληψη της εξουσίας της, τον Ιανουάριο του 2015.
Όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του, το βιβλίο περιστρέφεται γύρω από την υφαρπαγή της γης, ένα θέμα που έχει βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο πολιτικών επεξεργασιών, ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων και κινηματικών διεργασιών στον τόπο μας και όχι μόνο. Αποτελεί μία πολύτιμη συνεισφορά στην κατανόηση και μαζί στη χαρτογράφηση της πολυμορφίας των διαδικασιών που εξελίχθηκαν στην Ελλάδα γύρω από τη γη, την κατοχή και τη χρήση της από το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης χρέους το 2010. Αποτελεί, παράλληλα, μία απόπειρα να ταξινομηθεί και να συντεθεί η κατακερματισμένη γνώση και εμπειρία που αποκτήσαμε πολλοί και πολλές από εμάς τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα, βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με τις διεθνείς τάσεις και με αυτόν τον τρόπο αποτελεί σημαντική συμβολή στην ευρύτερη συζήτηση των τελευταίων χρόνων για τη σημασία της γης στις διαδικασίες καπιταλιστικής συσσώρευσης.
Το βιβλίο διαπερνάται από ορισμένα βασικά ερωτήματα: Τι είναι η υφαρπαγή της γης; Ποια είναι η σχέση της με την κρίση χρέους; Τι μορφές παίρνει διεθνώς στο πλαίσιο του νεοφιλελευθερισμού; Ποιες είναι οι εκφάνσεις της στην Ελλάδα; Πώς η ιστορικότητα των υφαρπαγών στην Ελλάδα μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε πρόσφατες διαδικασίες; Και βέβαια, μαζί με αυτά –εκφράζοντας μία σταθερή αγωνία του συγγραφέα–, τι σημαίνει πολιτικά η υφαρπαγή της γης για την Αριστερά και τι απαντήσεις μπορεί να δώσει η Αριστερά σε σχέση με τη γη, την ιδιοκτησία και τη γαιοπρόσοδο;
Ο συγγραφέας ξεκαθαρίζει ότι με τον όρο «υφαρπαγή γης» περιγράφει «την επιτήδεια πράξη υπεξαίρεσης η οποία πραγματοποιείται με βία και δόλο», κάτι που χαρακτηρίζει καλύτερα τις σημερινές διαδικασίες συσσώρευσης γης. Όπως και σε άλλες χώρες –ιδιαίτερα του παγκόσμιου Νότου–, η κρίση χρέους που εκδηλώνεται στην Ελλάδα έχει λειτουργήσει ως εργαλείο πολιτικής αποδυνάμωσης του κράτους, φτωχοποίησης του πληθυσμού, νομιμοποίησης της εισόδου διεθνών οργανισμών και επιβολής ενός ειδικού καθεστώτος που –ανάμεσα σε άλλα– ευνοούν την υφαρπαγή της γης.
[…]
Η Φερενίκη Βαταβάλη είναι διδάκτωρ αρχιτέκτων-πολεοδόμος.
