Για το βιβλίο: Λήδα Παπαστεφανάκη, Η φλέβα της γης: τα μεταλλεία της Ελλάδας, 19ος-20ός αιώνας, Βιβλιόραμα, Αθήνα 2017, 392 σ.

Άννα Μαχαιρά

τχ. 142

Η οικονομική ιστορία εγκλωβίστηκε για μεγάλο διάστημα στην πολιτική του αναπόφευκτου της βιομηχανικής ανάπτυξης και αναζήτησε, σχεδόν αποκλειστικά, τα συγκεκριμένα ιστορικά μοτίβα που εξέθρεψαν, ενίσχυσαν και εδραίωσαν αυτή την ανάπτυξη. Οι οικονομικοί ιστορικοί αναρωτήθηκαν πώς και γιατί η παραγωγή στη Δυτική Ευρώπη οδηγήθηκε από τη χειροτεχνία στο βιομηχανικό εργοστάσιο, πώς έγινε η αφομοίωση των μηχανών μαζικής παραγωγής στη δημιουργία υφασμάτων, κεραμικών, ρολογιών, όπλων και σε ένα πλήθος άλλων αγαθών. Διάφορες υποθέσεις παρουσιάστηκαν για να υπολογιστούν ο χρόνος και ο χαρακτήρας της μετάβασης που αντιπροσωπεύει ένα από τα σημαντικότερα τμήματα του πλούτου και της στρατιωτικής δύναμης της Δύσης – και λέγοντας αυτό, θέλω απλώς να υπογραμμίσω πόσο εύλογη ήταν η εστίαση των ιστορικών στη συγκεκριμένη περίοδο. Η θέση οικονομικών ιστορικών, όπως ο David Landes και ο Joel Mokyr, ήταν να συνδυαστεί η άνοδος της βιομηχανικής οργάνωσης με την τεχνολογική δημιουργικότητα στην οποία ωθεί το ξέφρενο κυνήγι του επιχειρηματικού κέρδους. Με συμπληρωματικό τρόπο τοποθετήθηκαν οι ιστορικοί των επιχειρήσεων μετά τον Joseph Shumpeter, τον Ronald Coase ή τον Alfred Chandler, δίνοντας έμφαση στον κεντρικό ρόλο του επιχειρηματία ως εμπνευστή και οργανωτή της παραγωγής που επιμερίζει τα καθήκοντα και προσδιορίζει τις επενδύσεις στα νέα μηχανήματα. Στα ίχνη μιας άλλης παράδοσης, ο Karl Marx και οι ιστορικοί που επηρεάστηκαν από αυτόν ανέδειξαν τη μεταβατική εποχή της μανιφακτούρας πριν επικρατήσουν τα μηχανικά εργαλεία της σύγχρονης βιομηχανίας και ορίσουν την κλίμακα της παραγωγής. Αναζητώντας έναν πιο ειδικό μηχανισμό σε αυτήν τη μεταβατική φάση, ο Franklin Mendels και όσοι τον ερμήνευσαν πρότειναν την πρωτο-εκβιομηχάνιση ως την περιστρεφόμενη πλάκα που οδηγεί στη βιομηχανική ανάπτυξη.

Καθένα από αυτά τα σχήματα φώτισε διαφορετικές όψεις της διαδικασίας ανάπτυξης των βιομηχανικών κοινωνιών, καθένα είχε και έχει τους υπερασπιστές και τους αρνητές του. Κατά κάποιον τρόπο όμως, όλα αυτά τα σχήματα υπηρέτησαν ένα είδος τελεολογικής αφήγησης.

[…]

Η Άννα Μαχαιρά είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

.

 

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα