ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΠΠΑΣ: Η ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΜΕΣΑ ΠΟΡΦΥΡΙΤΗ

 

Μάνος Στεφανίδης

τχ. 134-135

 

«Δεν μ’ ενδιαφέρουν οι λέξεις γιατί κρύβουν τα πράγματα»

(Γιώργος Λάππας)

 

Ίσως το πιο δύσκολο ζήτημα για έναν ιστορικό της σύγχρονης τέχνης είναι να ορίσει τι και πώς μπορεί να εκληφθεί ως γλυπτική σήμερα. Γιατί, παρά τα όσα λέγονται για την κρίση της ζωγραφικής, την ουσιαστική κρίση ύπαρξης αντιμετωπίζει η πανάρχαια τέχνη της γλυπτικής, με τη ζωγραφική να εδράζεται σταθερά στις αισθητικές αλλά και οικονομικές αξίες του αστικού κόσμου, αποτελώντας έτσι το πιο πολύτιμο prestige του. Αντίθετα, η γλυπτική ασφυκτιά εκτός επίσημων μνημείων (η αμνησίας), εκτός επίσημης ιστορίας και ιδεολογίας, καθώς μοιραία εξοβελίζεται από τον δημόσιο χώρο. Έναν χώρο, που ασφυκτιά, κι αυτός με τη σειρά του, από το έλλειμμα σημασιών και νοήματος. Σε μιαν επιτηρούμενη κοινωνία, το έργο της γλυπτικής βολεύεται μόνο σε ρόλους διακοσμητικού συμβόλου.

Ο Γιώργος Λάππας, έχοντας επίγνωση όλων αυτών των προβλημάτων και των αδιεξόδων της έκφρασης, φιλοτεχνούσε σε όλη του τη ζωή τα γλυπτά ενός απατηλά χαρούμενου αυτοαναφορικού requiem, που σάρκαζε μέσα στο πένθος του κάθε πομπώδη φόρμα. Η γλυπτική δηλαδή ως ψυχανάλυση ενός υποκειμένου που διαρκώς ξεγλιστρά από τις σημασίες του. Αίνιγμα; Ναι, αλλά με πόση κομψότητα και χιούμορ.

Υπάρχουν δημιουργοί που διαχειρίζονται την ψευδοηρωική φόρμα της παράδοσης νομίζοντας πως είναι σύγχρονοι παρ’ όλα αυτά. Ο Γιώργος Λάππας, που απεβίωσε πρόσφατα σε ηλικία 66 ετών, δεν εμπνεόταν από τη φύση εκεί έξω αλλά αλίευε μανιωδώς τις ένδον εικόνες που κρύβονταν στα όνειρα ή το υποσυνείδητό του, στον μέσα πορφυρίτη, όπως θα έλεγε ένας άλλος Μέγας αντιηρωικός, ο Νίκος Καρούζος. Μια γλυπτική που έκρυβε πολύ καλά στην επιφάνεια της εικόνας τα μυστικά του βυθού.

O αιγυπτιώτης Λάππας, με σπουδές ψυχολογίας σε αμερικανικά πανεπιστήμια, με έντονη δράση στον ευρωπαϊκό χώρο [Biennale Bενετίας, Metropolis στο Bερολίνο (1991)] και με «αιρετική» παρουσία στη γραφειοκρατική και αυτοπαγιδευμένη AΣKT, εμπιστεύεται το ένστικτο ή τις παραψυχολογικές του ικανότητες ως εικαστικό υλικό, περιμένει να τον επισκεφθούν όνειρα καθ’ ύπνους και να τον καθοδηγήσουν, μετέρχεται τρόπους μαντείας ώστε να εξαγάγει μορφές από τις βιωμένες του εικόνες, πιστεύει στην «εμπάθεια» ως μείζον κίνητρο δημιουργίας. Από την άλλη πλευρά, είναι ένας δημιουργός με απόλυτη συνείδηση της ιστορίας. Ξέρει ότι με το έργο του πρέπει να πάρει θέση ως προς τον καταλυτικό όγκο, λόγου χάριν, της Σφίγγας, που δυναστεύει τη μνήμη του από την παιδική του ακόμη ηλικία, όταν τη χάζευε από το πατρικό του σπίτι στο Kάιρο.

[…]

Ο Μάνος Στεφανίδης διδάσκει ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Tags  

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα