Φίλιππος Χάγερ
τχ. 140-141
Σας έχω αγαπήσει όλους για πάντα, εσείς παιδιά ετούτων των ευμετάβλητων, δυναμικών, αστείων, γενναιόδωρων νησιών. Οι σπόροι των περιστάσεων ανθίζουν στις πράξεις μας. Δεν μπορεί να κρίνει ο ένας τις ζωές των άλλων. Μα μπορούμε να αναζητήσουμε και να μοχθήσουμε για μια καλή ηγεσία. Με ακούτε; Μήπως σας ακούω να ακούτε;
Με αυτά τα λόγια η «Βρετανία» αποχαιρετά τον λαό της στο τέλος της παράστασης του Βασιλικού Εθνικού Θεάτρου του Λονδίνου, Η χώρα μου: έργο εν εξελίξει (My Country: a Work in Progress). Η παράσταση ήταν μια απάντηση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Rufus Norris, στο δημοψήφισμα του 2016 για την παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και αντανακλά πτυχές της δημόσιας συζήτησης. Αν και η συγκεκριμένη παράσταση δεν είναι η μόνη θεατρική αντίδραση στο δημοψήφισμα, είναι σημαντική γιατί ανέβηκε στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, ενός οργανισμού με ισχυρό αντίκτυπο στη διαμόρφωση του εθνικού φαντασιακού.
Στην παράσταση η αντίδραση στο ευρωπαϊκό ερώτημα λαμβάνει τη μορφή της ενδοσκόπησης. Απέναντι δηλαδή στην εσωστρέφεια του «λαϊκιστικού» αφηγήματος των ευρωσκεπτικιστών «brexiteers» (εκείνοι που υποστηρίζουν την έξοδο από την ΕΕ), οι «remainers» (εκείνοι που υποστηρίζουν την παραμονή στην ΕΕ) αντιπροτείνουν μια εξίσου εσωστρεφή αντίληψη του κόσμου. Και τα δύο στρατόπεδα υιοθετούν και αναπαράγουν την ιδέα της εθνικής ιδιαιτερότητας – ως οικονομικό φαινόμενο και κατηγορία ταυτότητας. Καθώς η αναπαράσταση της βρετανικής ταυτότητας παγιδεύτηκε στο παραπάνω δίπολο και το ευρωπαϊκό ερώτημα έμεινε εκτός του σκηνικού πλαισίου, το Η χώρα μου μοιάζει να κατάφερε (έστω και ακούσια) να απαθανατίσει ένα κεντρικό σημείο του δημόσιου διαλόγου γύρω από το δημοψήφισμα: την απουσία της Ευρώπης στη συζήτηση για το μέλλον της χώρας σε αυτήν.
Η παράσταση Η χώρα μου βασίστηκε σε κείμενα της πολυβραβευμένης ποιήτριας Carol Ann Duffy και σε αποσπάσματα από συνεντεύξεις που πραγματοποιήθηκαν μετά το δημοψήφισμα του 2016 σε διάφορες περιφέρειες της Βρετανίας και σκηνοθετήθηκε από τον ίδιο τον Norris. Το υλικό αυτό είναι χωρισμένο σε δώδεκα ενότητες· πέντε καθαρά θεματικές, οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα της παράστασης («Ευρώπη», «πατριωτισμός», «δυσκολίες», «μετανάστευση» και «ακρόαση και ηγεσία») και άλλες επτά που αναφέρονται είτε στη διαδικασία του δημοψηφίσματος («η ψήφος», «μετά την ψήφο» και «οι συνέπειες») είτε σε πολιτισμικές πρακτικές («έξι άριες» και «το συμπόσιο») και σε δραματικές φόρμες («οι αφίξεις» και «ο αποχαιρετισμός»). Κάθε ενότητα (εκτός των «αφίξεων») ξεκινάει με κάποιο απόσπασμα από ομιλία πολιτικού και ανάμεσα στις λέξεις των Βρετανών πολιτών παρεμβάλλονται και άλλες απόψεις πολιτικών προσώπων τα οποία προέρχονται από τον πολιτικό χώρο της Δεξιάς (το κόμμα των Συντηρητικών ή το κόμμα της ανεξαρτησίας).
[…]
Ο Φίλιππος Χάγερ διδάσκει Θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο του Kent.
