Επιμέλεια Φακέλου: Δημήτρης Μπαλαμπανίδης, Ευθύμης Παπαταξιάρχης
τχ. 143-144
Η «οικονομία διαμοιρασμού» είναι εδώ. Σε ποικίλες, συχνά αντιφατικές εκδοχές, όπως το ψηφιακό νόμισμα Bitcoin και οι τράπεζες χρόνου στο πεδίο των συναλλαγών, η Uber και η Lyft στο πεδίο των μετακινήσεων ή η AirBnB και το Couchsurfing στο πεδίο της τουριστικής διαμονής, η διαμοιραστική οικονομία κάνει πλέον ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία στη ζωή μας. Πατά γερά στην ψηφιακή επανάσταση και υπόσχεται πολλά. Στη βάση της αρχής «ό,τι είναι δικό μου είναι και δικό σου», με αναφορές στους χώρους της «αλληλέγγυας οικονομίας» και των «κοινών», προτείνει τη συνεργατική υπέρβαση της ιδιοκτησίας από την πλευρά της κοινής χρήσης αγαθών [αλλά και της κατανάλωσης], και υπόσχεται την επαναπροσωποποίηση της κατανάλωσης, την πραγμάτωση ενός νέου κινητικού, αυτόνομου εαυτού και μεγάλα οικολογικά και οικονομικά οφέλη.
Ποιες όμως είναι οι πραγματικές διαστάσεις και επιπτώσεις της διαμοιραστικής οικονομίας; Καθώς ο διαμοιρασμός διαπλέκεται με τις παγκόσμιες διαδικασίες αυξανόμενης εμπορευματοποίησης και συσσώρευσης και καθώς ο ύστερος καπιταλισμός ιδιοποιείται το νέο εγχείρημα θέτοντάς το στην υπηρεσία του μεγάλου κεφαλαίου, όλο και περισσότερο τα αμφιλεγόμενα κοινωνικά και πολιτικά αποτελέσματα του οικονομικού διαμοιρασμού μπαίνουν στο στόχαστρο της δημόσιας κριτικής. Εγείρονται πλέον ουσιαστικά ερωτήματα ως προς τη φύση του οικονομικού διαμοιρασμού, αφού άλλο αφιλοκερδής ανταλλαγή και άλλο ενοικίαση, και τα όρια με την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία. Οι εκλεκτικές συγγένειες της «οικονομίας διαμοιρασμού» με τον ψηφιακό καπιταλισμό δημιουργούν ερωτηματικά ως προς τα πραγματικά αποτελέσματα αυτού του νεωτερισμού που φαίνεται να αποκλίνουν από τις προγραμματικές δεσμεύσεις. Η διαμοιραστική οικονομία είναι πλέον ένας χώρος μεγάλων αμφισβητήσεων και συγκρούσεων.
Στον παρόντα φάκελο στόχος μας δεν είναι να αναλύσουμε το τεράστιο αυτό ζήτημα ούτε να συζητήσουμε εναλλακτικές προσεγγίσεις στον οικονομικό διαμοιρασμό, όπως είναι τα «κοινά» και η «ομότιμη παραγωγή». Μας ενδιαφέρει να εστιάσουμε σε μια πτυχή του γενικότερου φαινομένου, στον οικονομικό διαμοιρασμό στη στέγη, και να σκεφθούμε τις πολλαπλές του επιπτώσεις καθώς συνδέεται οργανικά με τον υπερτουρισμό. Αφορμή αποτέλεσε η σχετικά πρόσφατη αλλά απειλητικά διογκούμενη πρακτική της βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (τύπου Airbnb) που έχει έρθει στο προσκήνιο της δημόσιας συζήτησης σε παγκόσμιο επίπεδο.
[…]
