Για το βιβλίο: Δήμητρα Σαμίου, Τα πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων, 1864-1952. Ιδιότητα του πολίτη και καθολική ψηφοφορία, «Δίκαιο & Οικονομία» Π. Ν. Σάκκουλας – ΕΙΕ, Αθήνα 2013
Έφη Αβδελά,
τχ. 126, σ. 76-78
Όπως γνωρίζουμε όσες παρακολουθούμε τη δουλειά της εδώ και χρόνια, η Δήμητρα Σαμίου είναι αναμφισβήτητα η κατεξοχήν ιστορικός της ψήφου των γυναικών στην Ελλάδα. Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα το περιμέναμε πολύ καιρό και είναι ευτύχημα που η συγγραφέας δεν τα έβαλε κάτω και το ολοκλήρωσε με επιτυχία. Χαρτογραφεί μια κρίσιμη θεματική που, όπως δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει και η ίδια, είναι ευρύτερη από την ψήφο. Αφορά τα πολιτικά δικαιώματα, την ίδια την αρχή της ισοπολιτείας. Με το βιβλίο της η Δήμητρα Σαμίου επιχειρεί να εξηγήσει γιατί και πώς στην Ελλάδα, ενώ ο μισός πληθυσμός της, οι άντρες, απέκτησαν καθολικά πολιτικά δικαιώματα σχετικά νωρίς σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ο άλλος μισός, οι γυναίκες, χρειάστηκε να περιμένουν κοντά εκατό χρόνια για να τα αποκτήσουν. Για να το πετύχει αυτό, συστηματοποιεί τα διαθέσιμα στοιχεία και καταγράφει αναλυτικά ένα πλούσιο ιστορικό από δράσεις, κινήσεις, πρωτοβουλίες, απόψεις υπέρ ή κατά της ψήφου και των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών.
Βασική θέση της Σαμίου είναι η παρακάτω: ενώ οι έλληνες πολιτικοί επιζητούσαν τη συμμετοχή των Ελληνίδων στα κοινά όταν τις χρειάζονταν (στην Ελληνική Επανάσταση, στους πολέμους, στην εκάστοτε εθνική υπόθεση), τον υπόλοιπο καιρό τις έβαζαν στο περιθώριο και αρνούνταν να τις αναγνωρίσουν ως πολίτες, επικαλούμενοι την ιδιαίτερη φύση τους. Υποστηρίζει, δηλαδή, ότι καταστρατήγησαν συστηματικά, με διάφορα προσχήματα, την αρχή της ισοπολιτείας. Γι’ αυτό και αρχίζει την αφήγησή της από την Επανάσταση του ’21 με τον πολύ εύγλωττο τίτλο «Από την πολιτική ελευθερία των Ελλήνων στην πολιτική ισότητα των ανδρών (1821-1862)».
Η Έφη Αβδελά διδάσκει ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης