Ευτύχης Πυροβολάκης
τχ. 138-139
Το βιβλίο του Γ. Πρελορέντζου δεν συνιστά απλώς μια εμβριθή διερεύνηση αλλά μια εξαντλητική μελέτη του θέματος που αναγγέλλει ο τίτλος, δηλαδή της σχέσης μεταξύ φιλοσοφίας και λογοτεχνίας στη Γαλλία κατά τη διάρκεια τριών κρίσιμων δεκαετιών για τον γαλλικό και ευρύτερα τον ευρωπαϊκό θεωρητικό στοχασμό. Το πρώτο μέρος της μελέτης εστιάζει στις εν λόγω δεκαετίες, ή αλλιώς στη φιλοσοφική στιγμή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μια χρονική περίοδο που εκτείνεται κατά προσέγγιση από το 1930 έως το 1960. Ο αναγνώστης, ωστόσο, γρήγορα διαπιστώνει ότι η αυστηρότητα του παραπάνω χρονικού περιορισμού ευτυχώς αμβλύνεται, καθώς το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στο πριν και το μετά της στιγμής αυτής, αφενός, στο τέλος του 19ου και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αι. και, αφετέρου, στην περίοδο από το 1960 έως τις μέρες μας. Συνεπεία μιας τέτοιας χρονολογικής υπέρβασης, η μελέτη του κ. Πρελορέντζου συνιστά εντέλει μια εμπεριστατωμένη παρουσίαση των τεκταινομένων στη φιλοσοφική σκηνή της Γαλλίας κατά τη διάρκεια μιας περιόδου που υπερβαίνει, και στα δύο άκρα της, τα όρια του 20ού αιώνα. Υπό αυτήν την έννοια, το εν λόγω βιβλίο αποδεικνύεται εξαιρετικά χρήσιμο και διαφωτιστικό τόσο για τον ειδικό επιστήμονα όσο και για τον κάθε εγγράμματο αναγνώστη που ενδιαφέρεται να εξοικειωθεί με την πορεία του πρόσφατου και σύγχρονου φιλοσοφικού γαλλικού στοχασμού.
Ωστόσο, τα όρια και ο ορίζοντας του φιλοσοφικού αυτού στοχασμού εξ υπαρχής διευρύνονται σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας της ίδιας της θεματικής του βιβλίου. Στο μέτρο που ο συγγραφέας αναλαμβάνει το κοπιώδες έργο να εξετάσει διεξοδικά τη σχέση της φιλοσοφίας κυρίως με τη λογοτεχνία και τις τέχνες, αλλά και γενικότερα με άλλα πεδία όπως, λόγου χάριν, η επιστήμη ή η πολιτική, εξυπακούεται ότι η μελέτη συμπεριλαμβάνει πληθώρα πληροφοριών, στοιχείων, αναλύσεων και αναφορών σε ζητήματα που δεν ενδιαφέρουν αποκλειστικά τον φιλόσοφο-ερευνητή αλλά και κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο. Ως εκ τούτου, ό,τι αποκάλεσα παραπάνω «φιλοσοφικός στοχασμός» δεν προσεγγίζεται ως κάτι περιχαρακωμένο και έγκλειστο στον εαυτό του, ως κάτι το οριστικά και αμετάκλητα ταυτόσημο και άπαξ προσδιορισμένο. Απεναντίας, η συγκεκριμένη μελέτη επισημαίνει και αναδεικνύει ακριβώς τις περίπλοκες και αμφίδρομες σχέσεις της φιλοσοφίας προς τη μη φιλοσοφία, και άρα την ανοικτότητα της φιλοσοφίας προς άλλες γνωστικές περιοχές ή δραστηριότητες όπως η λογοτεχνία και οι τέχνες, οι επιστήμες, η κοινωνιολογία, η ψυχανάλυση, η πολιτική κ.λπ. Εκτιμώ ότι μια τέτοια διερεύνηση του ρευστού ορίου μεταξύ φιλοσοφίας και μη φιλοσοφίας είναι εξαιρετικά γόνιμη και ενδιαφέρουσα, τόσο από ιστορική όσο και από συστηματική σκοπιά, με αποτέλεσμα ο θεματικός πλούτος της μελέτης να είναι τέτοιος, ώστε αυτή να έχει απήχηση όχι μόνο στον επαγγελματία ή τον σπουδαστή φιλόσοφο αλλά και σε κάθε μέλος του εγγράμματου αναγνωστικού κοινού.
[…]
Ο Ευτύχης Πυροβολάκης διδάσκει Φιλοσοφία στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Comment