Για το βιβλίο:
Δημήτρης Σκλαβενίτης, «Κάτσε καλά, Γεράσιμε…». Μαθητικό κίνημα και καταλήψεις 1974-2000, Ασίνη, Αθήνα 2016, 608 σ.
Στρατής Μπουρνάζος
τχ. 136
Πιστεύω ότι δεν χρειάζεται, ξεκινώντας, να εξηγήσω γιατί μια μελέτη για τις μαθητικές καταλήψεις συγκεντρώνει ευρύτερο, πέραν του στενού επιστημονικού, ενδιαφέρον. Θα αρκούσε, άλλωστε, προς τούτο, απλώς η υπενθύμιση ότι ο νυν πρωθυπουργός της χώρας υπήρξε, στα μαθητικά του χρόνια, καταληψίας, και μάλιστα αρχικαταληψίας. Το γεγονός έχει αναφερθεί κατά κόρον, κυρίως ανεκδοτολογικά, ωστόσο πιστεύω ότι δεν το έχουμε μελετήσει ουσιαστικά ούτε έχουμε κατανοήσει τη σημασία του. Τι σημαίνει, με άλλα λόγια, η εμπειρία της κατάληψης, πώς διαμόρφωσε πολιτικά η ιδιότητα του καταληψία τον πρωθυπουργό αλλά και χιλιάδες άλλους; Η μελέτη του Δημήτρη Σκλαβενίτη, φωτίζοντας σε βάθος το ζήτημα, μας δίνει απαντήσεις σε τέτοια και πολλά άλλα ερωτήματα.
Προχωράω, λοιπόν, στο βιβλίο. Και ξεκινάω από τον τίτλο του, «Κάτσε καλά Γεράσιμε…», έναν τίτλο ο οποίος, αν και ενδεχομένως παραπλανητικός, είναι ταυτόχρονα ιδιαίτερα επιτυχής. Εξηγούμαι: αφενός, ο τίτλος μπορεί να παραπλανήσει τον αναγνώστη, καθώς το αντικείμενο της μελέτης είναι πολύ ευρύτερο από τις μαθητικές καταλήψεις του 1998-1999, των οποίων εμβληματικό σύνθημα υπήρξε το: «Κάτσε καλά, Γεράσιμε». Αφετέρου, όμως, βρίσκω τον τίτλο εξαιρετικά επιτυχή, καθώς αποτυπώνει ένα ολόκληρο κλίμα, μας μεταφέρει μια διάθεση και δυναμική κινητοποίησης.
Οι κινητοποιήσεις εκφράζονται, οργανώνονται και εξαπλώνονται πολλές φορές και μέσα από τα συνθήματά τους – για την ακρίβεια, όχι όλα, αλλά κάποια συνθήματά τους που ξεχωρίζουν. Το σύνθημα «Κάτσε καλά, Γεράσιμε» ταυτίστηκε με τις μαθητικές καταλήψεις του 1998-1999 – η καλύτερη απόδειξη, γι’ αυτό, είναι ότι όταν το 2015 ο Γεράσιμος Αρσένης εξέδωσε ένα αυτοβιογραφικό βιβλίο, με θέμα τη θητεία του ως υπουργού και την «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση 1996-2000» το ονόμασε: Γιατί δεν έκατσα καλά. Ο τίτλος, με άλλα λόγια, αποτελεί ταυτοτικό στοιχείο ενός βιβλίου. Έτσι, ένα βιβλίο που θα επιγραφόταν, «Συγκρότηση εξεγερσιακών υποκειμένων και ασταθείς πολιτικές ταυτότητες: οι μαθητικές καταλήψεις 1974-2000, μέσα από τη θεωρία κινητοποίησης πόρων. Συμβολή στη μελέτη του ζητήματος», θα ήταν ένα άλλο βιβλίο, κι ας καταπιανόταν με το ίδιο θέμα.
Όπως μας υποδεικνύει και ο υπότιτλος, Μαθητικό κίνημα και καταλήψεις 1974-2000, η μελέτη του Δημήτρη Σκλαβενίτη, επεξεργασμένη μορφή της διδακτορικής του διατριβής, ασχολείται με το μαθητικό κίνημα της μεταπολίτευσης, μέσα από το πρίσμα των καταλήψεων. Πρόκειται για μια μεθοδολογική επιλογή, η οποία αποδεικνύεται πολύ εύστοχη. Δεν θα ήταν το ίδιο, αν ο συγγραφέας προσέγγιζε το θέμα του εστιαζόμενος, λ.χ., στις διαδηλώσεις, τον μαθητικό συνδικαλισμό ή την πολιτιστική δραστηριότητα των μαθητών. Κι αυτό γιατί ο εστιασμός του ερευνητικού και συγγραφικού φακού στην κατάληψη παρουσιάζει δύο σημαντικά πλεονεκτήματα.
[…]
Ο Στρατής Μπουρνάζος είναι ιστορικός και επιμελητής κειμένων.
