Μετα-μαρξισμός χωρίς διάθεση απολογίας

Ernesto Laclau / Chantal Mouffe

τχ. 130-131

 

Πέρασε ήδη πάνω από ένας χρόνος από τον αιφνίδιο θάνατο του Ernesto Laclau, τον Απρίλιο του 2014, ενώ συμπληρώνονται φέτος τριάντα χρόνια από την πρωτοδημοσίευση του κλασικού πλέον έργου Hegemony and Socialist Strategy (Verso, Λονδίνο 1985) που συνέγραψε με τη σύντροφό του Chantal Mouffe. Για να τιμήσουν τη διπλή αυτή επέτειο, τα Σύγχρονα Θέματα δημοσιεύουν μετάφραση του σημαντικού άρθρου των Laclau και Mouffe με τίτλο «Post-Marxism without Αpologies», όπου οι συγγραφείς συνοψίζουν το επιχείρημα του εν λόγω έργου ανασκευάζοντας συγκεκριμένες κριτικές και διαλύοντας διαδεδομένες παρανοήσεις κεντρικών εννοιών του έργου τους.

Γιατί θα έπρεπε να ξανασκεφτούμε το σοσιαλιστικό πρόταγμα σήμερα; Στο Hegemony and Socialist Strategy επισημάναμε κάποιους από τους λόγους. Ως ενεργοί μετέχοντες στην ιστορία του καιρού μας –εάν πράγματι μας ενδιαφέρει να αναλάβουμε έναν ρόλο παρεμβατικό αλλά όχι βέβαια στα τυφλά– οφείλουμε να προσπαθήσουμε να αντλήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερη γνώση από τους αγώνες στους οποίους συμμετέχουμε και από τις αλλαγές που συντελούνται μπροστά στα μάτια μας. Είναι λοιπόν και πάλι ανάγκη να ακονίσουμε τα «όπλα της κριτικής». Η ιστορική πραγματικότητα στο πλαίσιο της οποίας αναδιατυπώνεται το σοσιαλιστικό πρόταγμα σήμερα είναι πολύ διαφορετική από την κατάσταση που επικρατούσε μόλις πριν από λίγες δεκαετίες· θα είμαστε δε σε θέση να εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας ως σοσιαλιστές και διανοούμενοι μόνον εάν αποκτήσουμε πλήρη συνείδηση των αλλαγών αυτών και επιμείνουμε στην προσπάθεια να συναγάγουμε όλες τις προεκτάσεις τους στο επίπεδο της θεωρίας. Η «πεισματώδης αυστηρότητα» που πρότεινε ο Ντα Βίντσι ως κανόνα για τη διανοητική εργασία θα πρέπει να είναι ο μόνος μας οδηγός σε αυτό το εγχείρημα· και ο κανόνας αυτός δεν ανέχεται καμία αυτάρεσκη λαθροχειρία που θα είχε ως μόνη έγνοια τη διαφύλαξη μιας παρωχημένης ορθοδοξίας.

Δεδομένου ότι στο βιβλίο μας έχουμε αναφερθεί στους σημαντικότερους από αυτούς τους ιστορικούς μετασχηματισμούς, αρκεί εδώ απλώς να τους απαριθμήσουμε: δομικοί μετασχηματισμοί του καπιταλισμού που προκάλεσαν την εξασθένιση της κλασικής εργατικής τάξης στις μεταβιομηχανικές χώρες· η όλο και βαθύτερη διείσδυση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής σε διάφορες περιοχές της κοινωνικής ζωής, οι αποδιαρθρωτικές επιπτώσεις των οποίων –εκ παραλλήλου με εκείνες που απορρέουν από τη γραφειοκρατικοποίηση του κοινωνικού κράτους– γεννούν νέες μορφές κοινωνικής διαμαρτυρίας· η ανάδυση μαζικών κινητοποιήσεων στις χώρες του Τρίτου Κόσμου που δεν ακολουθούν το κλασικό σχήμα της ταξικής πάλης· η κρίση και απαξίωση του κοινωνικού μοντέλου που εφαρμόστηκε στις χώρες του λεγόμενου «υπαρκτού σοσιαλισμού», συμπεριλαμβανομένης και της αποκάλυψης νέων μορφών κυριαρχίας που εγκαθιδρύθηκαν στο όνομα της δικτατορίας του προλεταριάτου.

Tags  

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα