Για το βιβλίο: Αρισταίνετος, Ερωτικαὶ Επιστολαί, εισαγωγή-κείμενο-μετάφραση-σχόλια Βασίλειος Π. Βερτουδάκης, Gutenberg, Αθήνα 2018, 403 σ.
Μιχάλης Ζ. Κοπιδάκης
τχ. 145-146
Στην (πάλαι ποτέ αυτοκρατορική) Βιβλιοθήκη της Βιέννης φυλάσσεται ένα χειρόγραφο, που έσωσε από τον φάρυγγα του πεπρωμένου πενήντα λογοτεχνικές επιστολές ερωτικού περιεχομένου της Ύστερης Αρχαιότητας, τις οποίες συνέταξε κάποιος Αρισταίνετος, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Κατά κανόνα, οι συντάκτες προσωπικών ερωτικών επιστολών, ακόμη κι αν είναι τεχνίτες του λόγου ή δικολάβοι, μετανιώνουν για την απερισκεψία τους, επειδή οι καιροί αλλάζουν και μαζί μ’ αυτούς και οι διαθέσεις. Η επιστολή, όμως, που εκ φύσεως δεν κοκκινίζει, στέκει εις τον αιώνα και αποτελεί αδιάψευστο τεκμήριο για αισθήματα που τώρα είναι παλαιού ουρανού χαλάσματα. Αντιθέτως η μυθοπλαστική ερωτική επιστολή, ως κλάδος της εξ ορισμού ψευδολόγου ρητορικής τέχνης, έχει έναν και μόνο εχθρό, την απροσμάχητο ψυχρολογία.
Η έκδοση του Αρισταίνετου, που φιλοτέχνησε με βαθιά γνώση του αντικειμένου και μεράκι ο Β.Π. Βερτουδάκης, περιλαμβάνει εκτενέστατη εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, διαφωτιστικά σχόλια, βιβλιογραφία, πίνακα κύριων ονομάτων και ευρετήριο αρχαίων συγγραφέων. Πρώτη λοιπόν πασίδηλος αρετή του εγχειρήματος είναι η πληρότητα.
Στην Εισαγωγή, ο εκδότης συνοψίζει την ερωτική θεματική της επιστολογραφίας του Αρισταίνετου ως ακολούθως (σ. 40): «Στις ιστορίες του Αρισταίνετου θα βρούμε τολμηρή ίντριγκα, συζυγικές απιστίες, φιλήδονες, εταίρες, γυναικοκατακτητές άνδρες, ερωτικά τρίγωνα (ακόμη και τετράγωνο), αθέμιτους ερωτικούς πόθους, πορνεία, μαστροπεία, παρθενοφθορία, ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και άμβλωση. Όλες αυτές οι καταστάσεις, ωστόσο, αναπαρίστανται με ευτραπελία και χιούμορ. Το ερωτικό φαινόμενο αντιμετωπίζεται υπό την εύθυμη και κωμική οπτική του». Από τον κατάλογο αυτόν λείπει κάτι, που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο του αρχαιοελληνικού ερωτικού οικοδομήματος, ο ομοφυλοφιλικός έρως.
[…]
Ο Μιχάλης Ζ. Κοπιδάκης είναι φιλόλογος, ομότιμος καθηγητής του Τμήματος ΜΙΘΕ, ΕΚΠΑ. Τελευταίο του βιβλίο: Πέθανε πράγματι ο Μέγας Παν;, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειο 2019.