ΠΑΛΙΝΟΡΘΩΣΗ Ή ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ; ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΙΘΑΓΕΝΕΙΑΣ

Μιχάλης Τσαπόγας

τχ. 150-152

Ο νόμος 4735/2020 «Τροποποίηση Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας» αποτέλεσε δυσάρεστη έκπληξη για όσους διατηρούσαν την ελπίδα πως τα ζητήματα ιθαγένειας, δέκα χρόνια μετά τη σφοδρή αντιπαράθεση του 2010, είχαν περιέλθει σε κατάσταση κοινής παραδοχής των αυτονόητων πανευρωπαϊκών δεδομένων και είχαν απαλλαγεί από τα βάρη γνησίων ή υποκριτικών ιδεοληψιών, μικροπολιτικής εκμετάλλευσης και υπηρεσιακών αγκυλώσεων. Πίσω από την έντεχνη διακηρυκτική προμετωπίδα επιτάχυνσης και απλούστευσης των σχετικών διαδικασιών, ο νόμος αυτός προκάλεσε την ανησυχία πως υποδηλώνει σαφή στόχευση για δραστικό ποσοτικό περιορισμό των κτήσεων ελληνικής ιθαγένειας, ίσως μάλιστα ακόμη και για ποιοτική χειραγώγησή τους. Είναι δικαιολογημένη αυτή η ανησυχία; Με άλλα λόγια, σε ποιον βαθμό μπορεί να γίνει λόγος για απόπειρα επιστροφής στο απώτερο παρελθόν και σε ποιον βαθμό για οριστική και αμετάστρεπτη δικαίωση των αλλαγών της τελευταίας δεκαετίας;

1. Εισαγωγή: Η κατάσταση των πραγμάτων μέχρι το 2010

Ας επιστρέψουμε για λίγο στην κατάσταση της τελευταίας συνολικής κωδικοποίησης, δηλαδή του νόμου 3284/2004, και στη συζήτηση που είχε ξεκινήσει αμέσως μετά την ψήφισή του, με κορύφωση τη δημοσίευση, το 2008, πλήρους και συστηματικής πρότασης νέου κώδικα από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και την κατάθεσή της στη Βουλή από κόμματα της τότε αντιπολίτευσης και ανεξάρτητους βουλευτές. Αφετηρία της πρότασης εκείνης ήταν η διαπίστωση εγγενούς αναχρονισμού στον τότε ισχύοντα κώδικα και συνακόλουθα της ανάγκης για ρηξικέλευθη και μακρόπνοη ανατροπή. Αναχρονιστική ήταν, κατά πρώτο λόγο, η εμμονή στον ανελαστικό ουσιαστικό κανόνα του αίματος. Ο κανόνας αυτός αποστερούσε εσαεί από το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτική μας κοινότητα τους απογόνους αλλοδαπών, όσες γενιές και αν είχαν περάσει από την εγκατάστασή τους, όσο εποικοδομητική και αν πιστοποιείτο η κοινωνική τους ένταξη. Ταυτόχρονα, λόγιζε αυτομάτως ως μέλη της ίδιας κοινότητας τους απώτατους απογόνους Ελλήνων, όσες γενιές εθελούσιας αποκοπής και αν είχαν μεσολαβήσει. Ιστορικά εύλογο και στατιστικά σύνηθες κατά την εποχή της θέσπισής του πριν από εκατόν πενήντα χρόνια, το σύστημα αυτό σήμερα φαντάζει σαν μαγικό μεταφυσικό απολίθωμα, ενώ το έχουν ήδη εγκαταλείψει ακόμη και χώρες με πολύ πιο μακρά και ισχυρή παράδοση αποκλεισμών. Εξίσου παρωχημένη ήταν και η προσκόλληση σε διαδικασίες με ευκρινή απολυταρχικά χαρακτηριστικά: για όλα τα ζητήματα κτήσης, αναγνώρισης, αμφισβήτησης, απώλειας και ανάκτησης ιθαγένειας, η διοίκηση δεν δεσμευόταν από καμιάν απολύτως προθεσμία ή διαδικαστική εγγύηση, ενώ ειδικά οι απορρίψεις αιτήσεων πολιτογράφησης δεν αιτιολογούνταν καν, με αποτέλεσμα να καθίσταται αδύνατος ο δικαστικός τους έλεγχος.

[…]

Ο Μιχάλης Τσαπόγας είναι διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου Μονάχου, πρώην μέλος ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

 

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα