Για το βιβλίο: Χρυσάφης Ι. Ιορδάνογλου, Η ελληνική οικονομία μετά το 1950, τόμος Α΄, Περίοδος 1950-1973: Ανάπτυξη, νομισματική σταθερότητα και κρατικός παρεμβατισμός, Τράπεζα της Ελλάδος, Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης, Αθήνα 2020, 608 σ.
Ελίζα Παπαδάκη
Τχ. 150-151-152
Μιαν εξαιρετικά χρήσιμη θεώρηση της ελληνικής οικονομίας, όπως εξελίχθηκε από το τέλος του πολέμου μέχρι τις μέρες μας, έρχεται να μας προσφέρει ο Χρυσάφης Ιορδάνογλου. Για την ώρα, μπορούμε να διαβάσουμε τον πρώτο τόμο της μελέτης, που καλύπτει την περίοδο 1950-1973. Με τη ματιά του οικονομολόγου αλλά και του ιστορικού που ενδιαφέρεται πρωτίστως για τα γεγονότα, προσπερνώντας υποκειμενικές προθέσεις και ιδεολογήματα των εκάστοτε κατεχόντων την εξουσία, ο συγγραφέας συγκέντρωσε και ανέλυσε, για πρώτη φορά με τέτοια πληρότητα στη χώρα μας, όλα τα διαθέσιμα οικονομικά, δημογραφικά και κοινωνικά στατιστικά στοιχεία, τα κύρια μέτρα πολιτικής και τις θεσμικές παρεμβάσεις της περιόδου. Συνθέτοντας αυτά τα δεδομένα, εξηγεί τους πρωτοφανώς υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης της εικοσαετίας 1953-1973 (απαράβλητους στην Ευρώπη, από τις χώρες του ΟΟΣΑ μόνον η Ιαπωνία παρουσίασε ακόμα υψηλότερους)· ταυτόχρονα αναδεικνύει τα μεγάλα ζητήματα που σωρεύονταν άλυτα σε κρίσιμους τομείς, από την εκπαίδευση, την υγεία, την εν γένει κοινωνική πολιτική, τις ανισότητες ευρύτερα, μέχρι και την πολεοδομία/χωροταξία, τα οποία θα έριχναν στην οικονομία το συνθλιπτικό τους βάρος τις επόμενες δεκαετίες.
Το έτος 1953 ήταν, όπως το προσδιορίζει ο Ιορδάνογλου, το σημείο καμπής για την ελληνική οικονομία: Η Κατοχή και ο εμφύλιος πόλεμος, οι τεράστιες καταστροφές που προκάλεσαν, είχαν πλέον οριστικά τελειώσει, το βιοτικό επίπεδο μόλις ανακτούσε τα προπολεμικά επίπεδα, η αμερικανική βοήθεια περικοπτόταν δραστικά, καθώς οι ΗΠΑ τερμάτιζαν τις μεγάλες χρηματοδοτήσεις του Σχεδίου Μάρσαλ στην Ευρώπη. Το ερώτημα τότε ήταν πώς, σε συνθήκες εκτεταμένης φτώχειας, κυριαρχίας του αγροτικού τομέα (58% της απασχόλησης, 28% του ΑΕΠ το 1950), κατεστραμμένων υποδομών, μηδαμινών λαϊκών αποταμιεύσεων (μετά τις δραματικές εμπειρίες των υπερπληθωρισμών της δεκαετίας του ’40), θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν οι αναγκαίοι πόροι για την ανάπτυξη της χώρας.
[…]
Η Ελίζα Παπαδάκη είναι δημοσιογράφος.
