Βασιλική Πετούση
τχ. 143-144
Η έμφυλη βία, οδυνηρό κοινωνικό φαινόμενο με καθημερινές εκδηλώσεις, αποτελεί επί μακρόν αντικείμενο διερεύνησης αλλά και κοινωνικής και πολιτικής δράσης. Φεμινιστικές θεωρίες και το γυναικείο και φεμινιστικό κίνημα, όχι όμως μόνο και όχι αποκλειστικά, ανέδειξαν συστηματικά και σε βάθος την πολλαπλότητα και την πολυπλοκότητα των χαρακτηριστικών, των εκδηλώσεων και των αιτιοτήτων του φαινομένου. Ανέδειξαν επίσης σαφώς το παράδοξο του φαινομένου ως τοπικά και χρονικά προσδιορισμένου και ταυτόχρονα διαχρονικού και μάλλον παγκόσμιου.
Τα κείμενα του τόμου Τουρκία – Βία, αντίσταση και πολιτική στον καιρό της κρίσης: κοινωνικές αντιδράσεις απέναντι στην έμφυλη βία, που επιμελήθηκε η Έφη Κάννερ, αναδεικνύουν το εύρος των ζητημάτων που σχετίζονται με το φαινόμενο όπως αυτό εκδηλώνεται σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, την Τουρκία κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ο τόμος, αποτέλεσμα επίμονης ερευνητικής και εκπαιδευτικής δουλειάς, πραγματεύεται την έμφυλη βία ως ζήτημα ατομικό, κοινοτικό, ταυτοτικό, κοινωνικό και κυρίως ευρέως πολιτικό. Πολιτικό που προβληματικοποιείται, στο πλαίσιο «παραδοσιακών» και νέων μορφών, φορέων και αποδεκτών της δράσης. Η σχέση του προσωπικού και του πολιτικού, οικεία συζήτηση στο γυναικείο και το φεμινιστικό κίνημα ακόμη κι όταν δεν εκφράζεται με αυτούς τους όρους, συνομιλεί με ζητήματα ταυτοτήτων, συλλογικότητας, κοινότητας, θρησκευτικότητας, επανακαθορίζεται στα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου και αναδεικνύει την ιδιαίτερη σημασία της για την κατανόηση της έμφυλης βίας.
Με σύντομο και συνοπτικό αλλά ιδιαίτερα εναργή τρόπο, παρακολουθούμε την ιστορική εξέλιξη του γυναικείου κινήματος, του φεμινιστικού κινήματος, οργανώσεων γυναικών στην Τουρκία και τις νίκες, τις ήττες, τη δράση, την αντίδραση και την αντίσταση στη διαμόρφωση και στη διεκδίκηση των αιτημάτων των γυναικών και κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων που ερευνώνται στο βιβλίο. Η αναλυτική προσέγγιση στα παραπάνω, η οπτική της κατανόησής τους, χωρίς να χάνει σε εστίαση και αναφορικότητα στον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, συνομιλεί με αντίστοιχες αναλύσεις για το γυναικείο και φεμινιστικό κίνημα σε άλλες χώρες, τόπους και ιστορικές στιγμές. Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου, μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη θεωρητική και πολιτική σημασία του φεμινιστικού κινήματος στη διεθνή του διάσταση αλλά και στη διάσταση που αυτό παίρνει στο συγκεκριμένο κοινωνικό, πολιτικό και ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο υλοποιείται. Η συζήτηση, για παράδειγμα, για τα πολιτικά αιτήματα που διαμορφώνονται στην Τουρκία και τον τρόπο με τον οποίο αυτά είτε εισέρχονται στον πολιτικό χώρο είτε αποσιωπώνται, μπορεί να παραλληλιστεί με τις πραγματικότητες άλλων φεμινιστικών θεωριών και γυναικείων κινημάτων σε άλλα μέρη του πλανήτη.
[…]
H Βασιλική Πετούση είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. ([email protected])
