Για το βιβλίο: Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Έλληνες και εν δυνάμει Έλληνες: Η μειονότητα της Αλβανίας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, Ισνάφι, Ιωάννινα 2020, 360 σ.
Ηλίας Σκουλίδας
Τχ. 150-151-152
Η Αλβανία είναι η λιγότερο γνωστή από τις γειτονικές χώρες αλλά και η περισσότερο οικεία στις ελληνικές εγγράμματες ελίτ. Η εξοικείωση έρχεται ως αποτέλεσμα της συμβίωσης ελληνόφωνων και αλβανόφωνων πληθυσμών στη μακρά διάρκεια του χρόνου σε δομές αυτοκρατορίας, όπως η «Βυζαντινή» και η Οθωμανική, μία προγενέστερη κατάσταση από τη δημιουργία των εθνών-κρατών. Επιπρόσθετα, υπάρχει μία σύνθετη προσέγγιση των συγκεκριμένων ελίτ στην παραγωγή δημόσιου λόγου και στην αποτύπωση σε μελέτες για τις σχέσεις Ελλήνων και Αλβανών την εποχή των εθνικισμών.
Έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες από τις πολιτικές του ελληνικού αλυτρωτισμού, όπως τις είχε εκφράσει το δίστιχο «έχω μια αδελφή, κουκλίτσα αληθινή / τη λένε Βόρειο Ήπειρο, την αγαπώ πολύ». Η υποστήριξη των αιτημάτων του αλυτρωτισμού μπορούσε να δημιουργήσει προσωπική καριέρα, αλλά και να επιτρέψει την αποκόμιση σημαντικών οικονομικών ωφελημάτων, δημιουργώντας τον όρο που είναι γνωστός ως «εργολάβοι του βορειοηπειρωτικού». Σταδιακά, η συγκεκριμένη ιδεολογία αποτέλεσε μία περιθωριοποιημένη συνθηματολογία στον χώρο της άκρας Δεξιάς και όχι μία πολιτική του ελληνικού κράτους. Ο αλυτρωτισμός, από πεδίο άσκησης πολιτικής από εξουσιαστικούς μηχανισμούς, μεταβλήθηκε σε αντικείμενο ακαδημαϊκής έρευνας, χωρίς η ύπαρξη του ενός να αποκλείει την υπόσταση του άλλου.
Ο Λάμπρος Μπαλτσιώτης είναι ένας από τους πρωτοπόρους και διακεκριμένους ιστορικούς, στην Ελλάδα και στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, σε ζητήματα γλωσσικής και θρησκευτικής ετερότητας στον χώρο της νοτιοανατολικής Ευρώπης, καθώς και σε μελέτες μετανάστευσης και ιθαγένειας.1 Ταυτόχρονα, είναι και ενεργός πολίτης, είτε ως ιδρυτικό μέλος του ΚΕΜΟ (Κέντρο Ερευνών Μειονοτικών Ομάδων) είτε ως ειδικός επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη και Ειδικός Γραμματέας Ιθαγένειας στο ελληνικό κράτος.
[…]
Ο Ηλίας Γ. Σκουλίδας είναι ιστορικός και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ενδεικτικά αναφέρουμε το προηγούμενο βιβλίο του, βλ. Λάμπρος Μπαλτσιώτης Ο «εχθρός εντός των τειχών». Η μουσουλμανική κοινότητα Χαλκίδας (1833-1881), Βιβλιόραμα, Αθήνα 2017.