Τχ. 158-159
Γιώργος Ιωαννίδης
Εισαγωγή
Τα οικονομικά της εργασίας χαρακτηρίζονται από μια ιδιότυπη κατάσταση: την απόλυτη κυριαρχία της νεοκλασικής παράδοσης, όπως αυτή ενσωματώθηκε στις αναλύσεις των νεοκεϋνσιανών. Οι σύγχρονες προσεγγίσεις διαφοροποιούνται σε επιμέρους σημεία, αλλά το πυρηνικό corpus της ανάλυσης μπορεί να συμπυκνωθεί σε δύο παραδοχές: πρώτον, ότι το μέγεθος της απασχόλησης, άρα και η ανεργία, προσδιορίζονται στην αγορά εργασίας, και δεύτερον, ότι η ανεργία οφείλεται στην ύπαρξη ενός αγοραίου μισθού που είναι υψηλότερος από τον μισθό ισορροπίας. Έπεται πως η πολιτική αντιμετώπισης της ανεργίας πρέπει να στοχεύσει στη μείωση των μισθών ή/και στον περιορισμό των παραγόντων που εμποδίζουν τους μισθούς να μειωθούν, όπως η ισχύς των συνδικάτων, τα θεσμικά μέτρα προστασίας της απασχόλησης κλπ.
Η κυριαρχία της νεοκλασικής οπτικής δεν είναι τυχαία. Οφείλεται στο ότι η κεϋνσιανή παράδοση δεν έχει αναπτύξει κάποια μικροοικονομική θεωρία για την αγορά εργασίας, διότι θεωρεί πως το ύψος της απασχόλησης δεν καθορίζεται στην αγορά εργασίας, αλλά στην αγορά προϊόντος, δηλαδή ότι ο αριθμός των απασχολούμενων εξαρτάται από την συνολική ζήτηση (aggregate demand) προϊόντος της οικονομίας. Στο κεϋνσιανό σύμπαν δεν απαιτείται η έννοια της προσφοράς εργασίας (εργαζόμενοι), η οποία σε γενικές γραμμές εκτιμάται ως σταθερή στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης. Κατά συνέπεια, η ανάλυση της αγοράς εργασίας βάσει της προσφοράς και της ζήτησης είναι αδύνατη, απλά διότι λείπει η έννοια της προσφοράς εργασίας. Η ίδια η ιδέα της «αγοράς εργασίας» είναι ξένη στην μετακεϋνσιανή παράδοση.
Στόχος του άρθρου είναι η συνοπτική επισκόπηση των σημαντικότερων μετακεϋνσιανών προσεγγίσεων και η ανάδειξη ορισμένων άμεσων συνεπειών που έχουν ως προς την πολιτική για την απασχόληση συνολικότερα. Επισημαίνεται ότι με τους όρους «αμοιβές», «μισθοί» κλπ. υπονοούνται τα πραγματικά μεγέθη (όχι τα ονομαστικά), εκτός και εάν ρητά αναφέρεται κάτι διαφορετικό.
[…]
Ο Γιώργος Ιωαννίδης διδάσκει Οικονομικά της Εργασίας και Πολιτική Απασχόλησης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
