Μιχάλης Αγραφιώτης
τχ. 150-152
Will the scaly armadillo
Find me where I’m hiding
Pink Floyd, Julia dream, 1968
Πρόλογος
Ο Φάκελος Sabina, που περιλαμβάνει τα έγγραφα της Κρατικής Ασφάλειας (Darzhavna Sigurnost) της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας για την Julia Kristeva, δημοσιεύτηκε το 2018. Η Kristeva είχε μια σύντομη συνεργασία με την υπηρεσία πληροφοριών, τα έτη 1970-71, με το ψευδώνυμο «Sabina». Ολόκληρος ο Φάκελος παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς αποτελεί ένα δείγμα του τρόπου σκέψης και δράσης των μυστικών υπηρεσιών μιας χώρας του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο λόγος των κομμουνιστών πρακτόρων διαφέρει από εκείνον των δυτικών ομολόγων τους. Επικεντρώνονται σε ζητήματα της Αριστεράς και τα αξιολογούν μέσα από το πρίσμα του σοβιετικού μαρξισμού. Οι αναφορές τους είναι ζωντανά κείμενα που αντανακλούν τις απόψεις, τις αντιλήψεις και την κυρίαρχη ιδεολογία του σοβιετικού μπλοκ κατά την μπρεζνιεφική περίοδο.
1. Εισαγωγή
Η είδηση ότι η διάσημη συγγραφέας και πανεπιστημιακός Julia Kristeva ήταν συνεργάτιδα των μυστικών υπηρεσιών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, όπως ήταν αναμενόμενο, έκανε τον γύρο του κόσμου. Στις αρχές του 2018, η Βουλγάρικη Επιτροπή που ασχολείται με τη διαχείριση των αποχαρακτηρισμένων φακέλων των μυστικών υπηρεσιών της περιόδου 1944-1989 ανακοίνωσε ότι η Kristeva υπήρξε πράκτορας (agent) της Κρατικής Ασφάλειας (Darzhavna Sigurnost) του υπουργείου Εσωτερικών της Βουλγαρίας, με το ψευδώνυμο «Sabina».
Η πρώτη απάντηση της Kristeva ήταν: «Η αναφορά ότι μπορεί να είμαι μέλος των βουλγαρικών μυστικών υπηρεσιών με το όνομα “Sabina” δεν είναι μόνο αναληθής, αλλά και γκροτέσκα».
Η ανταπάντηση της Επιτροπής έρχεται λίγες μέρες αργότερα με τη δημοσίευση ολόκληρου του Φακέλου Sabina. Περιέχει δεκάδες έγγραφα από το 1965 έως το 1984.
Ακολούθως, τον Ιούλιο του 2018, η Kristeva μίλησε στη γαλλική έκδοση του Vanity Fair. Υποστήριξε ότι οι Βούλγαροι πράκτορες επινόησαν το περιεχόμενο των εγγράφων, τις συναντήσεις τους μαζί της, οι δε πληροφορίες που υποτίθεται ότι μετέφερε ήταν δημόσια γνωστές. Οι λόγοι που το έκαναν ήταν ενδοϋπηρεσιακοί και ατομικοί. Για να εμφανίσουν έργο στην υπηρεσία τους και να πετύχουν κάποια προαγωγή. Στη βιογραφία της, που επιμελήθηκε η Alice Jardine, επαναλαμβάνει τα ίδια επιχειρήματα, αν και παραδέχεται κάποιες από τις συναντήσεις που αναφέρονται στον Φάκελο.
[…]
O Μιχάλης Αγραφιώτης είναι σκηνοθέτης, εκπαιδευτικός. ([email protected]) [Συναφείς δημοσιεύσεις: Μιχάλης Αγραφιώτης, «Κοιτάζοντας από τη Δύση προς την Ανατολή: Κουλτούρα και ηθική στο “ανατολικό μπλοκ” στη συνείδηση του Δυτικού», Θέσεις, 122 (2013), σ. 95-116.]
