Για το βιβλίο: Ερνέστο Λακλάου, Σαντάλ Μουφ, Ηγεμονία και Σοσιαλιστική Στρατηγική. Προς μια δημοκρατική ριζοσπαστική πολιτική, εκδ. Επέκεινα, Τρίκαλα 2021, 320 σ.
Τχ. 158-159
Λάζαρος Καραβασίλης
Αυτή η κριτική πρέπει να ξεκινήσει με μια διευκρίνηση: ο τίτλος της δεν είναι τυχαίος ούτε στοχεύει στο να παρουσιάσει μια μεροληπτική στάση του γραφόντα απέναντι στο έργο των Λακλάου και Μουφ. Κάθε άλλο. Ο τίτλος αποτελεί απόδειξη του αντίκτυπου που είχε η θεωρία των Λακλάου-Μουφ απέναντι στην ριζοσπαστική αριστερά, είτε στις κινηματικές, είτε στις κομματικές μορφές της.
Το βιβλίο Ηγεμονία και Σοσιαλιστική Στρατηγική (ΗΣΣ) μετράει 36 χρόνια ζωής και θα μπορούσε να πει κανείς πως δεν έχει να προσφέρει τίποτα στη σημερινή εποχή. Μια ανάγνωση θα διαψέυσει τέτοιες εντυπώσεις, καθώς η θεωρία των Λακλάου-Μουφ δεν παύει να είναι επίκαιρη. Εδώ αναδεικνύεται ένα ερώτημα: πόσο πραγματικά έχουν αλλάξει τα πολιτικά διακυβεύματα απο το 1985 έως σήμερα; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα τη δώσει μια ανασκόπηση στο ίδιο το βιβλίο.
Κύριο ζητούμενο της ΗΣΣ είναι, όπως αναφέρουν οι συγγραφείς του, να ερμηνεύσουν την κρίση των κομμάτων της αριστεράς των τελών του 1970 και αρχών του 1980 και να προσφέρουν μια νέα θεωρία προκειμένου να μπορέσουν οι αριστερές πολιτικές δυνάμεις να την ξεπεράσουν. Βασικό συστατικό στην προσπάθεια αυτή είναι μια σύγχρονη αντίληψη για την ηγεμονία, πέρα απο τη Μαρξιστική της θεώρηση. Μετά από μια σύντομη γενεαλογία του όρου «Ηγεμονία», με αναφορές στις εκδοχές των Λένιν, Λούξεμπουργκ, και Γκράμσι, οι Λακλάου-Μουφ εξετάζουν τους όρους ανάδειξης μιας καινούργιας πολιτικής λογικής που έπεται μιας κρίσης του ηγεμονικού συστήματος. Ταυτόχρονα, οι συγγραφείς ασκούν έντονη κριτική στον ουσιοκρατισμό (essentialism) που χαρακτηρίζει τις Μαρξιστικές θεωρήσεις της ηγεμονίας και στον κεντρικό ρόλο που παίζει η οικονομία ως καθοριστική για την διαμόρφωση των κοινωνικοπολιτικών σχέσεων.
[…]
Ο Λάζαρος Καραβασίλης είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο Τμήμα Πολιτικής Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου του Loughborough.