Για τα ομοκειμενικά άχθη του αρχείου

Για το βιβλίο: Δημήτρης Παπανικολάου, Κάτι τρέχει με την οικογένεια: Έθνος, πόθος και συγγένεια την εποχή της κρίσης, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2018, 448 σ.

Αθηνά Αθανασίου

τχ. 145-146

Αντιπροτείνοντας μια εναλλακτική γενεαλογία για την κουήρ (queer) λογοτεχνία, ο Δημήτρης Παπανικολάου θέτει το ερώτημα: Είναι δυνατό οι νέες μορφές συγγένειας να διανοίξουν έναν επιστημολογικό ορίζοντα διερώτησης και αναζήτησης του πολιτικού; Προκειμένου όχι να δώσει απαντήσεις αλλά να κινητοποιήσει το ερώτημα, ο συγγραφέας διαβάζει πολιτισμικά κείμενα αλλάζοντας τις συντεταγμένες της ανάγνωσης και δίνοντας ώθηση για μια ιστορία του παρόντος ως ομοκειμενικό, κουήρ εγχείρημα. Μέσα από μια ποιητική και πολιτική αναταραχή του αρχείου, επεξεργάζεται την τεταμένη και αστάθμητη σχέση κρίσης – κριτικής στο πλαίσιο της σύγχρονης εκτεταμένης και εντατικοποιημένης βιοπολιτικής.

Σε αυτή την ενσώματη αρχειακή αναδίφηση αποκτά νόημα και η αφήγηση για το περιβόητο «δίχτυ» της συγγένειας στο οποίο δήθεν «επιστρέφουν» οι Νεοέλληνες προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές αντιξοότητες. Ως οριακός τόπος, το «δίχτυ» υποδηλώνει παραδειγματικά τη διαλεκτική συνθήκη της βιοπολιτικής στον αυταρχικό ρεαλισμό της «κατάστασης εξαίρεσης»: μια διαλεκτική ανάμεσα σε ασφάλεια και εγκλωβισμό, ανάμεσα στην αμφισβήτηση της οικογενειακής εστίας αλλά και την ανακτημένη επιθυμία για οικογενειακότητα, ανάμεσα, τελικά, στο αντικείμενο της κριτικής και το αντικείμενο του πόθου. Η νεοφιλελεύθερη, νεοσυντηρητική, νεοεθνικιστική οικονομία επιτελείται ως νόμος, νομή και αναδιανομή του (έμφυλα και ταξικά ιεραρχημένου) οίκου με όρους εθνικής και οικογενειακής οικειότητας. Ας μην ξεχνάμε την περιβόητη διακήρυξη της Μάργκαρετ Θάτσερ ότι «δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα και οικογένειες».

Το εξώφυλλο του βιβλίου, με το έργο του Γιώργου Γούση, προδιαθέτει στην «οικογένεια-βραχυκύκλωμα» και στην «οικογένεια-κορνίζα» που ο Δημήτρης Παπανικολάου κινητοποιεί ως τροπικότητες της οικογραφίας του: ο έμφυλα, εθνικά και ταξικά προσανατολισμένος «κοινός τόπος» της οικογενειακής θαλπωρής, το μνημειώδες σαλόνι, και το πανοπτικό πορτρέτο στο οπισθόφυλλο, απαραίτητο πειθαρχικό σύνεργο του οικογενειακού αρχείου – ή του αρχείου που είναι η οικογένεια.

[…]

Η Αθηνά Αθανασίου είναι καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

 

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα