Νίκος Χριστοφής
τχ. 126, σ. 85-88
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ, Adalet ve Kalkınma Partisi) διανύει ήδη την τρίτη του θητεία στην κυβέρνηση και έχει απασχολήσει την τουρκική αλλά και τη διεθνή βιβλιογραφία, όχι μόνο λόγω της ανόδου του αλλά και λόγω αυξανόμενης επιρροής του στην τουρκική κοινωνία. Από τον περασμένο Ιούνιο, αυτό το ενδιαφέρον έχει αυξηθεί σημαντικά: τα γεγονότα στο πάρκο Γκεζί, στην πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη και η απροκάλυπτη κρατική βία ενάντια στους διαδηλωτές, τα πρόσφατα κυβερνητικά σκάνδαλα διαφθοράς και η κυβερνητική αντισυνταγματική παρεμβατικότητα στην «ομαλή» διαδικασία περιορισμού αυτής της διαφθοράς, αύξησαν κατακόρυφα το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τη γείτονα χώρα. Η χώρα μας συχνά περιορίζεται σε αναλύσεις υπεραπλουστευτικές που ακολουθούν το μοντέλο της σύγκρουσης δύο κυρίαρχων δυνάμεων, του κεμαλισμού και του Ισλάμ. Το αποτέλεσμα είναι να αγνοείται η πολυπλοκότητα και οι δυναμικές που αναπτύσσονται στη γειτονική χώρα. Ιδίως το τελευταίο, πιστεύω πως αποδείχθηκε περίτρανα με τις «αναλύσεις» αναφορικά με την απόπειρα εξήγησης των γεγονότων στο πάρκο Γκεζί, οι οποίες θεωρούσαν για ακόμα μία φορά, αιτία των γεγονότων τη σύγκρουση ανάμεσα στον κεμαλισμό και τον Ισλαμισμό. Οι πλείστες αναλύσεις αγνοούν ότι η σχέση μεταξύ Ισλάμ και κοσμικότητας, όχι μόνο στην Τουρκία αλλά και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, είναι περισσότερο συμβιβαστική, παρά αντιπαραθετική στο μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας εκσυγχρονισμού της, που ξεκίνησε από τα τέλη του δεκάτου ογδόου αρχές δεκάτου ενάτου αιώνα.
Ο Νίκος Χριστοφής διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Λέυντεν της Ολλανδίας.
