Τχ.158-159
Μαρία Δαμηλάκου
Μέσα από δέκα (συν δύο) μικρές ιστορίες που συνδυάζουν ιστορικά στοιχεία και μυθοπλασία, ο Κώστας Κατσάπης καταφέρνει να φωτίσει με διεισδυτικό τρόπο τον μικρόκοσμο της ελληνικής παροικίας του Σύδνεϋ κατά τις δεκαετίες του 1950 και 1960, όταν χιλιάδες «νεομετανάστες» έφτασαν από την Ελλάδα στους Αντίποδες αλλάζοντας τα κοινωνικά και πολιτισμικά δεδομένα που επικρατούσαν στις υπάρχουσες ελληνικές κοινότητες της Αυστραλίας.
Έχοντας ήδη ασχοληθεί ως ιστορικός με την ελληνική μετανάστευση στην Αυστραλία, αυτή τη φορά ο συγγραφέας επέλεξε να αφήσει τον καθαρά ακαδημαϊκό λόγο και να δημιουργήσει μια συλλογή ιστοριών, όπου η υποκειμενική εμπειρία απλών μεταναστών και μεταναστριών γίνεται παράθυρο που ρίχνει φως στο μεγάλο κάδρο της ελληνικής μεταπολεμικής μετανάστευσης και της ελληνικής κοινωνίας από όπου προήλθαν τα μεταναστευτικά ρεύματα. Για τη συγγραφή των ιστοριών αξιοποιήθηκε υλικό από το ιστορικό αρχείο της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας (GOC) στο New South Wales και από το ιστορικό αρχείο του ελληνικού ΥΠΕΞ, καθώς και μέρος της σχετικής βιβλιογραφίας που έχει ασχοληθεί με την μελέτη της ελληνικής μετανάστευσης και διασποράς στην Αυστραλία. Ας σημειωθεί ότι ο συγγραφέας, ως παιδί μεταναστών που πέρασαν μεγάλο τμήμα της ζωής τους στο Σύδνεϋ, έχει αναπτύξει μια βιωματική σχέση με το θέμα του, γεγονός που διακρίνεται στην αφήγησή του.
Το έργο Αυστραλία. Δέκα ιστορίες θα πρέπει να τοποθετηθεί στο σταυροδρόμι όπου η λογοτεχνία συναντάται με την πολιτισμική ιστορία. Στις σελίδες του αποτυπώνεται ανάγλυφα η πολιτισμική ατμόσφαιρα των ελληνικών κοινοτήτων της Αυστραλίας που γνώρισαν τον δικό τους εμφύλιο πόλεμο καθώς στις δεκαετίες του 1950 και 1960 μεταφυτεύτηκε εκεί το ελληνικό εθνικοφρονιστικό κλίμα και η Ελλάδα των πολιτικών αγώνων, των διώξεων, του φακελώματος, του πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων. Οι ιστορίες είναι φανταστικές αλλά θα μπορούσαν να έχουν υπάρξει στην πραγματικότητα. Εκτυλίσσονται στο εσωτερικό της ελληνικής παροικίας του Σύδνεϋ, «ένα μεγάλο χωριό μεταφυτευμένο στην άλλη άκρη του κόσμου», σύμφωνα με τη ματιά του συγγραφέα, σε χώρους όπως η εκκλησία, οι κοινοτικές οργανώσεις, τα εργοστάσια ως χώροι εργασίας, η εθνοτική γειτονιά, αλλά και η οικογενειακή κατοικία που γίνεται γέφυρα ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια σφαίρα.
[…]
Η Μαρία Δαμηλάκου είναι επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας του Ιόνιου Πανεπιστήμιου.
