Ευστάθιος Ι. Οικονομάκης
τχ. 138-139
Οι αυτοκρατορίες εκ φύσεως διακρίνονται από μια εικόνα πολλαπλότητας και ποικιλίας πολιτισμικών και θρησκευτικών στοιχείων. Εξ αυτού απορρέει πληθώρα προς διερεύνηση ζητημάτων, με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι όλοι οι ιστορικοί που μελετούν αυτοκρατορίες –από τη Ρωμαϊκή μέχρι την Οθωμανική και τη Ρωσική–, όπως οι σχέσεις αλληλεπίδρασης των ετερόκλητων στοιχείων που συνθέτουν το πληθυσμιακό μωσαϊκό τους αλλά και οι σχέσεις των στοιχείων αυτών, μεμονωμένα αλλά και εν συνόλω, με την κεντρική αυτοκρατορική εξουσία. Τέτοια θέματα συνδέονται άρρηκτα με τον τρόπο που αυτοπροσδιορίζεται η αυτοκρατορική εξουσία, ο οποίος, εν πολλοίς, μας βοηθά να διακρίνουμε τις πολιτικές μέσω των οποίων η εξουσία συνομιλεί με τα υπάλληλα στρώματα και, επομένως, τα κοινωνικά σχήματα που προωθεί για να τα διακρίνει.
Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεδομένης της σημασίας της θρησκείας, κυρίαρχη είναι η διάκριση σε μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους. Η μελέτη των αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στις δύο ομάδες αλλά και των σχέσεών τους με το κράτος αποτελεί ένα δύσκολο εγχείρημα και ένα θέμα συζήτησης που μέχρι σήμερα παραμένει ανοικτό. Στον διάλογο αυτόν επιδιώκει να ενσωματωθεί η παρούσα μονογραφία των ιστορικών Ελένης Γκαρά και Γιώργου Τζεδόπουλου.
Στόχος των συγγραφέων είναι το βιβλίο τους να προσφέρει στους φοιτητές ένα εναλλακτικό και αναθεωρητικό εγχειρίδιο, που δεν επιδιώκει να διδάξει ή να αναπαραγάγει παραδοσιακές θεωρήσεις, αλλά, μέσω μιας θεματικής προσέγγισης επιμέρους ζητημάτων, να συμβάλει όχι μόνο στην κατανόηση αλλά και στη δημιουργία γόνιμων προβληματισμών για την παραγωγή νέων πορισμάτων. Λέγοντας γόνιμους προβληματισμούς, εννοώ όχι μόνο τους σχετικούς με την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης του εκκολαπτόμενου ιστορικού αλλά και για την πρόοδο της οθωμανολογικής ιστοριογραφίας, η οποία συχνά δημιούργησε, χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί ακόμα ιδεολογικά φορτισμένα και απλουστευτικά σχήματα ερμηνείας.
Για το εγχείρημα αυτό, έγινε χρήση κυρίως της σύγχρονης βιβλιογραφίας και περιορισμένη χρήση πρωτογενών πηγών. Όσον αφορά την οργάνωση της μελέτης, διακρίνεται σε οκτώ, χρονικά και θεματικά προσδιορισμένα, κεφάλαια. Κάθε κεφάλαιο διαρθρώνεται σε πολλές (10-20) υποενότητες, συμβάλλοντας στην καλύτερη κατανόηση των θεμάτων και αποφεύγοντας τη σύγχυση περιόδων, γεγονότων, συνθηκών και εννοιών. Χρονικά καλύπτονται όχι μόνο οι αιώνες ζωής της αυτοκρατορίας, αλλά και το προ-οθωμανικό παρελθόν, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας εξέτασης των σχέσεων χριστιανών και μουσουλμάνων, ήδη από την πρώτη τους συνάντηση, με τις αραβικές κατακτήσεις του 7ου αιώνα.
[…]
Ο Ευστάθιος Ι. Οικονομάκης διδάσκει Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο του Σαράγεβο.
Comment