Ρεγγίνα Ζερβού,
Τχ. 155-156
Το βιβλίο με τίτλο «Της αναιδείας θεάματα» αποδεικνύει, για μια ακόμα φορά, πως στον 21ο αιώνα η ιστορία δεν μπορεί παρά να συμπορευτεί με την ανθρωπολογία και την κοινωνιολογία, αν o στόχος των συγκεκριμένων επιστημών είναι να μας βοηθήσουν στην κατανόηση του σύγχρονου κόσμου μέσα από το παρελθόν του. Ο συγγραφέας του, ο ιστορικός Νίκος Ποταμιάνος, ερεύνησε στο πλαίσιο της διδακτορικής του διατριβής την κοινωνική διαστρωμάτωση της Αθήνας από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι και τον Μεσοπόλεμο, με επίκεντρο την ανάδυση της μικρομεσαίας τάξης (των καταστηματαρχών, των μικρεμπόρων και άλλων συναφών επαγγελμάτων). Μελετώντας τα σχετικά αρχεία «έπεσε» πάνω στο προπολεμικό αθηναϊκό καρναβάλι. Και γοητεύτηκε. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς;
Το καρναβάλι είναι γοητευτικό όχι μόνο λόγω των μαγικο-θρησκευτικών καταβολών του, του μεταιχμιακού χαρακτήρα του και των φαντασμαγορικών του επιτελέσεων, αλλά κυρίως γιατί, μέσα από τη μελέτη του, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις κοινωνικές σχέσεις και τις διαδικασίες μετάβασης από την παραδοσιακή κοινωνία στην νεωτερικότητα, καθώς αφήνουν ολοκάθαρο το αποτύπωμά τους στη γιορτή. Η μελέτη του καρναβαλιού κάθε πόλης συμπληρώνει και εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της. Δίπλα στις ιστορικές μελέτες για διάσημα καρναβάλια, όπως εκείνα της Βενετίας, της Κολωνίας, του Τρινιδάδ και άλλα λιγότερο γνωστά, το βιβλίο που έχω στα χέρια μου συνιστά μια σημαντική συμβολή στην ιστορία της Αθήνας. Πιάνοντας το νήμα από τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αφηγείται την ιστορία του αθηναϊκού καρναβαλιού, εκκινώντας από τις κρίσιμες πρώτες δεκαετίες, αφότου η μικρή κωμόπολη της Αθήνας αναδείχτηκε σε πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους. Εκεί, δηλαδή, όπου συγκεντρώθηκε ένα μεγάλο τμήμα της οικονομικής ελίτ, επιβάλλοντας στη συνέχεια τη δική της άποψη σχετικά με τις δημόσιες καρναβαλικές επιτελέσεις.
[…]
Η Ρεγγίνα Ζερβού είναι Δρ. Πολιτισμικών Σπουδών από το τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Η διδακτορική και μεταδιδακτορική της έρευνα αφορά αγροτικά και αστικά καρναβάλια.