Λήδα Παπαστεφανάκη
τχ. 126, σ. 88-91
Το βιβλίο της Οντέτ Βαρών-Βασάρ αποτελεί συλλογή παλαιότερων δημοσιευμένων άρθρων αλλά και ομιλιών γύρω από το γεγονός της γενοκτονίας και τη μνήμη του. Πρόκειται για είκοσι συνολικά κείμενα που έχουν δημοσιευθεί σε πρακτικά συνεδρίων, σε συλλογικούς τόμους, εφημερίδες και περιοδικά, ενώ άλλα κείμενα έχουν αποτελέσει προφορικές εισηγήσεις της συγγραφέως σε ποικίλες εκδηλώσεις (παρουσιάσεις βιβλίων, ταινιών κλπ.) και δημοσιεύονται στον συγκεκριμένο τόμο για πρώτη φορά. Τα κείμενα του τόμου έχουν γραφεί στο χρονικό διάστημα από το 1994 έως το 2013, σε ένα διάστημα δηλαδή 20 χρόνων.
Κεντρικό ζήτημα του βιβλίου της Βαρών-Βασάρ είναι το πώς αντιμετωπίστηκε η γενοκτονία των ευρωπαίων Εβραίων από τις μαρτυρίες των επιζώντων και την ιστοριογραφία έως σήμερα. Το γεγονός της γενοκτονίας έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στο δικό του πλαίσιο, αλλά αποτελεί επίσης ένα εντελώς ξεχωριστό γεγονός που υπερβαίνει το πλαίσιο του πολέμου, ένα γεγονός με δική του βαρύτητα και σημασία, τόσο πραγματική όσο και συμβολική. Αποτελεί το κορυφαίο γεγονός που σημάδεψε την ευρωπαϊκή ιστορία του 20ού αιώνα, ένα γεγονός που συνέβη στην καρδιά της Ευρώπης, που άγγιξε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και που δεν αφορά μόνον και αποκλειστικά τα θύματα, το εβραϊκό έθνος. Είναι μια ευρωπαϊκή υπόθεση που σημάδεψε τις συνειδήσεις των ανθρώπων του μεταπολεμικού κόσμου, μια υπόθεση που αμφισβήτησε και έθραυσε την αίσθηση του συνανήκειν σε μια κοινή ιστορία και κουλτούρα, αυτή της ουμανιστικής παράδοσης και του Διαφωτισμού, δηλαδή της νεωτερικότητας.
Η Λήδα Παπαστεφανάκη διδάσκει σύγχρονη ελληνική ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Είναι συγγραφέας του βιβλίου: Εργασία, τεχνολογία και φύλο στην ελληνική βιομηχανία: η κλωστοϋφαντουργία του Πειραιά (1870–1940), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2009
