Πέγκυ Κουνενάκη
τχ. 136
«Η ζωγραφική έκφραση πηγάζει κατευθείαν από το θέμα.
Θέλω το θέμα να είναι μέσα στη ζωγραφική
και να είναι αυτό καθαυτό το σημαίνον»
Υπήρξε σ’ όλο τον ενσυνείδητο βίο του ρεαλιστής, στη ζωή και την τέχνη του, ένας καλλιτέχνης που δεν αγωνιζόταν, γενικόλογα, για ν’ αλλάξει τον κόσμο, αλλά επεδίωκε πρωτίστως ν’ αλλάξει τον εαυτό του και τον περίγυρό του, ειδικά ως δάσκαλος στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Γιάννης Βαλαβανίδης (1939-2017), ζωγράφος, χαράκτης και γνώστης των γραφικών τεχνών, μπορεί να άφησε πίσω του μια μικρή παραγωγή έργων, όλα τους όμως φέρουν την επιμονή στον σχεδιασμό, στη λεπτομέρεια, στην τελειότητα της πινελιάς, στην αναζήτηση της δικής του «αντικειμενικότητας», στη δύναμη της εικόνας.
Δυναμικό μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας των Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών (1971-1973), (Γ. Βαλαβανίδης, Κλ. Δίγκα, Κυρ. Κατζουράκης, Χρ. Μπότσογλου και Γ. Ψυχοπαίδης), πίστεψε, όπως και οι υπόλοιποι, ότι η τέχνη πρέπει να παράγεται μέσα από συγκεκριμένα αιτήματα, αισθητικά και κοινωνικά, σε δεδομένο τόπο και χρόνο, να αντιμετωπίζει κριτικά την περιρρέουσα πραγματικότητα. Η βραχύβια αλλά παρεμβατική δράση και εικαστική παραγωγή της ομάδας, αποτελούν ακόμη και σήμερα ένα ορόσημο στη νεοελληνική ζωγραφική, που την κάνει να συμπορεύεται με την ευρωπαϊκή πρωτοπορία, σε καιρούς χαλεπούς για την Ελλάδα και τη σύγχρονη τέχνη, όπως εκείνους της δικτατορίας του 1967.
Αν παρατηρήσουμε συνολικά το έργο του Βαλαβανίδη, εκείνες τις ασπρόμαυρες οικογενειακές εικόνες της δεκαετίας του ’60, τα λουλούδια ή τα σκαριά πλοίων, τα εξαιρετικής λεπτότητας μολύβια, εργαλεία ή ψάρια που ζωγράφισε, τα πολυσήμαντα επίσης ασπρόμαυρα βουνά, τα αρχιτεκτονικά σχεδιασμένα αχνά κυκλαδίτικα τοπία, τα πορτραίτα των μεταναστριών, τις τελευταίες μοναδικής ομορφιάς πλαγιές λόφων που ελάχιστα είχε εκθέσει, διαπιστώνουμε ότι η εξέλιξή του, συνάδει με το ήθος και την ποιότητα που εξέπεμπε από την αρχή η δουλειά του. Τον απασχολούσε πάντα το θέμα. «Θέλω το θέμα να είναι μέσα στη ζωγραφική και να είναι αυτό καθαυτό σημαίνον», συνήθιζε να λέει.
Ο Γιάννης Βαλαβανίδης ήταν ένας σεμνός και ήπιων τόνων άνθρωπος, ένας σκεπτόμενος καλλιτέχνης, ένας σπουδαίος δάσκαλος, που οι περισσότεροι μαθητές του τον αναθυμούνται με αγάπη. Ήταν πάντα αφοσιωμένος και πιστός σε ό,τι έκανε, είτε αυτό λεγόταν τέχνη είτε διδασκαλία. Συλλογικός, διαλεκτικός και συνδιαλλακτικός πάντα, άφησε πίσω του ένα ανεξίτηλο σημάδι σ’ αυτό που σήμερα αποκαλείται σύγχρονη ελληνική τέχνη και ακαδημαϊκή διδασκαλία.
Η Πέγκυ Κουνενάκη είναι δημοσιογράφος. Επίσης έχει συγγράψει και επιμεληθεί βιβλία σχετικά με την ιστορία της τέχνης και ιδιαίτερα την ελληνική ζωγραφική.
Comment
Ένα χρόνο μετά …αποτίοντας τόν ελάχιστο φόρο τιμής στον αγαπημένο μου δάσκαλο και φίλο Γιάννη Βαλαβανίδη θέλω μόνο να πω γιά αυτόν τον γλυκίτατο άνθρωπο που μου έδωσε τόσα πολίτιμα εφόδια και ακριβή γνώση γιά την τέχνη και την ζωή, ότι με την απλοτητά του και τον ανθρωπισμό του ήταν για μένα και την ζωή μου πολύτιμος οδηγός !!! (Υ.Γ. λυπάμαι που κάνω το καθυστερημένα λόγω της απουσίας μου στο εξωτερικό …)