Η ελληνική ριζοσπαστική αριστερά και η κρίση (2010-2015): όψεις μιας μεγάλης ανατροπής

Κώστας Ελευθερίου

τχ. 130-131

 

Η ελληνική ριζοσπαστική αριστερά, το σύνολο των πολιτικών κομμάτων που κινούνται πέραν της σοσιαλδημοκρατίας (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΔΗΜΑΡ) έχει αναδειχθεί, για προφανείς λόγους, σε μία από τις βασικές θεματικές της ευρύτερης συζήτησης για τη νεο-σχηματιζόμενη κομματική οικογένεια. Η εκλογική επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ και η ανέλιξή του στην εξουσία, συνιστούν ̶ πέραν της ιδιαίτερης περίπτωσης του ΑΚΕΛ στην Κύπρο ̶  ένα σημείο αναφοράς που επαναπροσδιορίζει τον τρόπο που η ευρωπαϊκή πολιτική επιστήμη κατανοεί το αριστερό φαινόμενο. Η κρίση, που στην περίπτωση της Ελλάδας έχει αποκτήσει οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά, λειτούργησε ως καταλύτης για μία πρωτοφανή αναδιάρθρωση του κομματικού συστήματος, που οδήγησε καταρχάς στην κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ ̶ του ηγεμονικού κόμματος της Μεταπολίτευσης ̶ και εν συνεχεία στην ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πόλο εξουσίας. Οι εξηγήσεις αυτού του σύνθετου φαινομένου δεν είναι εύκολες, εφόσον η χρονική και πιθανόν ψυχολογική απόστασή μας από τα πράγματα είναι τέτοια που δεν επιτρέπει μία ψύχραιμη συνολική αποτίμηση. Ωστόσο, η παρακολούθηση της εξέλιξης από τον Μάιο του 2010 έως και τον Ιανουάριο του 2015, με βάση ένα συνεκτικό ερμηνευτικό πλαίσιο, είναι δυνατόν να μας επιτρέψει μία πρώτη απόπειρα ανάλυσης της ανάπτυξης και έκβασης των στρατηγικών των τριών εκδοχών της ριζοσπαστικής αριστεράς στην εν λόγω περίοδο και φυσικά μία πρωταρχική εξήγηση της τελικής επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ έναντι των άλλων δύο κομμάτων.

Η περίοδος 2010-2015 μπορεί να διακριθεί σε δύο υπο-περιόδους: 2010-2012 και 2012-2015. Η πρώτη υπο-περίοδος που λήγει με τη μεγάλη ανατροπή των διπλών εκλογών του 2012 χαρακτηρίζεται από τη συνολική άνοδο των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς από την οποία εν τέλει επωφελείται ο ΣΥΡΙΖΑ. Πρόκειται για μία διετία πυκνής κινηματικής δραστηριότητας και έντονης αναταραχής που δημιουργεί το υπόστρωμα για την απο-ευθυγράμμιση μεγάλου μέρους από την εκλογική βάση του δικομματισμού. Τα τρία κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς αναπτύσσουν τρεις διακριτές πολιτικές στρατηγικές οι οποίες, όπως θα δείξουμε και πιο κάτω, εδράζονται στην παράδοση κάθε φορέα και εν πολλοίς εξηγούν και την κατανομή της εκλογικής επιρροής. Το στοιχείο, βέβαια, που καθορίζει τη συγκεκριμένη υπο-περίοδο είναι η σταδιακή αποσάθρωση του ΠΑΣΟΚ, η οποία και απελευθέρωσε ένα πρωτοφανές εκλογικό δυναμικό δημιουργώντας, ως εκ τούτου, μία εξαιρετικά ευνοϊκή πολιτική ευκαιρία για τη ριζοσπαστική αριστερά. Η δεύτερη υπο-περίοδος  ̶ από τον Ιούνιο του 2012 έως και τον Ιανουάριο του 2015 ̶ χαρακτηρίζεται από τη βαθμιαία ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κόμμα κυβερνητικής φιλοδοξίας και την κάμψη των άλλων δύο κομμάτων. Οι προ του 2012 στρατηγικές εξακολουθούν να οριοθετούν τις πράξεις των αντίστοιχων πολιτικών δρώντων, ωστόσο το αποτέλεσμα των εκλογών του 2012 δημιουργεί δύο εκδοχές κυβερνώσας αριστεράς  ̶ μία ήδη στην κυβέρνηση και μία εν τη γενέσει  ̶  που αλλάζει συνολικά τη φυσιογνωμία της ελληνικής ριζοσπαστικής αριστεράς.

Ο Κώστας Ελευθερίου είναι υποψήφιος διδάκτορας πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Tags  

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα