Επιμέλεια φακέλου: Χρήστος Πιέρρος
τχ. 126, σ. 19
Η σχετικά μακρόχρονη περίοδος ευμάρειας προ του 2007 δημιούργησε θετικές προσδοκίες αναφορικά με το μέλλον της οικονομίας. Τόσο σε επίπεδο χάραξης πολιτικής όσο και σε ακαδημαϊκό επίπεδο υπήρχε διάχυτη η αίσθηση ότι η διεθνής οικονομία κινείται σταθερά σε θετικούς ρυθμούς και το κύριο αντικείμενο συζήτησης ήταν η μακροπρόθεσμη πορεία της εκάστοτε οικονομίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η δήλωση του τέως βρετανού πρωθυπουργού Gordon Brown ότι οι οικονομικοί κύκλοι αποτελούν παρελθόν. Όπως αποδείχθηκε από τα γεγονότα της χρηματοοικονομικής κρίσης του 2007-2008, η αντίληψη αυτή ήταν λανθασμένη.
Βασικό άξονα της αντίληψης αυτής αποτελούσε η πίστη στην ικανότητα της αγοράς να λειτουργήσει βέλτιστα υπό την απουσία ρυθμιστικών πολιτικών. Το παγκοσμιοποιημένο χρηματοπιστωτικό σύστημα λειτουργούσε ήδη σε ένα απορρυθμισμένο πλαίσιο, στο οποίο όμως δημιουργήθηκαν δυναμικές και σχέσεις, οι οποίες δεν ήταν φανερές σε διαμορφωτές πολιτικής και ακαδημαϊκούς, τουλάχιστον όχι σε αυτούς που προσεταιρίζονται τη συμβατική αντίληψη περί λειτουργίας της οικονομίας.
Οι εξελίξεις στην αγορά στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο διαχύθηκε η κρίση από μία τοπική αγορά στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα προκάλεσαν αμηχανία σε επίπεδο κατανόησης και αντιμετώπισης της κρίσης, αλλά και κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των μεθοδολογικών εργαλείων για την ανάλυση της οικονομίας. Επομένως, η κρίση του 2007-2008 είχε άμεσο αντίκτυπο σε δύο αλληλένδετα επίπεδα: στη δεσπόζουσα ακαδημαϊκή σκέψη, η οποία δεν παρείχε τα κατάλληλα εργαλεία για την πρόβλεψη και την καταπολέμηση μίας τέτοιας φύσεως κρίσης, όσο και στο επίπεδο χάραξης πολιτικής, με το δεύτερο να είναι δέσμιο της πρώτης.
Σκοπός του παρόντος φακέλου είναι η παρουσίαση και η αξιολόγηση των όποιων αλλαγών έλαβαν χώρα στην ακαδημαϊκή σκέψη και στη χάραξη πολιτικής, έξι χρόνια μετά από το ξέσπασμα της κρίσης. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών η ασκούμενη οικονομική πολιτική, συγκεκριμένα αυτή των ΗΠΑ, αποκολλήθηκε από τη συμβατική ακαδημαϊκή σκέψη και ακολούθησε εναλλακτικές μεθόδους, σε αντίθεση με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή, η οποία παρέμεινε δέσμια του status quo.
Στον φάκελο που ακολουθεί παρουσιάζονται συνεντεύξεις που πήραν τα ΣΘ από τους Robert Skidelsky, Bertrand Candelon και Randall Wray, στις οποίες οι ερωτώμενοι καλούνται να σχολιάσουν τις εξελίξεις που ακολούθησαν την κρίση του 2008, ο καθένας από τη δική του οπτική. Στη συνέχεια, στο άρθρο του Χρήστου Πιέρρου επιχειρείται μία σύγκριση των ασκούμενων οικονομικών πολιτικών στις ΗΠΑ και την ΟΝΕ, καθώς και μία αξιολόγηση του θεωρητικού υπόβαθρου της εκάστοτε πολιτικής σε σχέση με τα αίτια της κρίσης, ενώ το άρθρο του Γιώργου Ιωαννίδη ασχολείται με τη θεωρητική διαμάχη και τις πολιτικές προεκτάσεις που σχετίζονται με την ανεργία, η οποία αποτελεί τη σημαντικότερη και δραματικότερη συνέπεια της κρίσης.
