Για το βιβλίο: Alain Supiot, Το πνεύμα της Φιλαδέλφειας: Η κοινωνική δικαιοσύνη απέναντι στην ολοκληρωτική αγορά, μτφρ. Ευάγγελος Αγγελόπουλος, Επιθεώρησις Εργατικού Δικαίου, Αθήνα 2019, 178 σ.
Άννα Μπουλογούρη
Τχ. 150-151-152
Στο βιβλίο του Το πνεύμα της Φιλαδέλφειας, ο Alain Supiot (1949), καθηγητής της Επιστήμης του Δικαίου στο Collège de France και στο Πανεπιστήμιο της Νάντης, χρησιμοποιεί ως σημείο εκκίνησης τη Διακήρυξη της Φιλαδέλφειας (ΔτΦ), που υπογράφηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας στις 10 Μαΐου 1944. Συντασσόμενη με το ιδεώδες περί συμμετοχικής δημοκρατίας, συνυπογράφοντας τον σεβασμό προς το Δίκαιο και θέτοντας την κοινωνική δικαιοσύνη ως πρωταρχικό πολιτικό στόχο, η εν λόγω συντακτική στιγμή αποτελεί ορόσημο του 20ού αιώνα, καθώς καθίσταται «η κοινωνική δικαιοσύνη ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της διεθνούς έννομης τάξης» (σ. 11). Στο σύγχρονο πολιτικό πλαίσιο και υπό το καθεστώς της ακροφιλελεύθερης ιδεολογίας, ο Supiot επανεξετάζει τη δήλωση αυτού του ιδρυτικού θεμελίου της μεταπολεμικής περιόδου. Όπως μαρτυρεί και ο υπότιτλος του βιβλίου, «Η κοινωνική δικαιοσύνη απέναντι στην ολοκληρωτική αγορά», ο συγγραφέας αντιλαμβάνεται ότι η στόχευση της κοινωνικής δικαιοσύνης βρίσκεται πλέον στον αντίποδα των στοχεύσεων της αγοράς. Ο ίδιος σημειώνει χαρακτηριστικά στην πρώτη κιόλας σελίδα: «ο προπαγανδιστικός λόγος που επιδιώκει να θεωρηθεί η πορεία της οικονομικής παγκοσμιοποίησης ως ένα φυσικό φαινόμενο» επιβάλλεται στην ανθρωπότητα «χωρίς δυνατότητα αντιλόγου» (σ. 12). Σε αυτό το πλαίσιο, ο Supiot προβαίνει στην ανατομία του πνεύματος της ΔτΦ, ενώ, παράλληλα, αντικείμενό του καθίσταται η ανάδειξη των καταστατικών όρων ύπαρξης του ακροφιλελευθερισμού. Με εναρκτήριο επιχείρημα ότι η εργασία είναι ανθρώπινη σχέση και αφορά πρωτίστως την αξιοπρέπεια και δευτερευόντως τη συναλλαγή, κύρια θέση του αποτελεί πως καθίσταται αδήριτη ανάγκη η θεσμική και κοινωνική επανοικειοποίηση του πνεύματος της Διακήρυξης στην ολότητά του.
[…]
Η Άννα Μπουλογούρη είναι υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Παντείου Πανεπιστημίου.
