Συνέντευξη με τον Bertrand Candelon
τχ. 126, σ. 22- 25
ΣΘ: Τι πιστεύετε ότι πήγε λάθος το 2008; Ήταν μία συστημική κρίση ή το αποτέλεσμα μίας χαλαρής νομισματικής πολιτικής;
Καντελόν: Την έναρξη της κρίσης του 2008 σηματοδότησε το σκάσιμο της φούσκας στην αγορά στέγασης στις ΗΠΑ. Πάντα το σκάσιμο μίας φούσκας σε μία αγορά αποτελεί το εναρκτήριο σημείο μίας κρίσης (όπως η αγορά τουλίπας το 1648 ή, πιο πρόσφατα, η πτώση του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης το 1929). Υπό αυτή τη συνθήκη, η παρούσα κρίση δεν διαφέρει από τις προηγούμενες. Οι ιδιαιτερότητές της είναι δύο. Καταρχάς, η γεωγραφική διάχυση της κρίσης είναι αρκετά συγκεκριμένη. Το τραπεζικό σοκ στις ΗΠΑ διέσχισε τον Ατλαντικό επηρεάζοντας αρνητικά την Ευρώπη, όπου μετατράπηκε σε συστημική κρίση, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008. Επομένως, η εξέταση των διαπεριφερειακών (και όχι απλά περιφερειακών) διαχύσεων αποκτά κρίσιμη σημασία στην κατανόηση της παρούσας κρίσης αλλά και των επόμενων κρίσεων.
Δεύτερον, η μετάλλαξη της κρίσης από στεγαστική σε τραπεζική και κατόπιν σε κρίση χρέους είναι επίσης συγκεκριμένη, κατηγοριοποιώντας την κρίση του 2008 ανάμεσα σε μία ιδιαίτερη ομάδα παγκόσμιων κρίσεων. Θα ήταν υπεραπλούστευση να θεωρήσουμε τη νομισματική πολιτική ως τη μοναδική αιτία. Είναι προφανές ότι οι όροι επαναχρηματοδότησης στην αγορά στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ το 2007 ήταν πολύ χαμηλοί, δημιουργώντας μία φούσκα. Ωστόσο, ο υψηλός ανταγωνισμός στον τραπεζικό τομέα και η ανεπαρκής ρύθμιση, επίβλεψη και δημοσιονομική πολιτική έπαιξαν ένα ρόλο στην έναρξη και τη διάχυση της κρίσης. Κατά την άποψή μου, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη νομισματική πολιτική ως ένα εργαλείο επίλυσής της.
Ο Bertrand Candelon είναι καθηγητής στο IPAG Business School, στο Παρίσι, και κατέχει την έδρα διεθνούς νομισματικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Maastricht. Είναι σύμβουλος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Τμήμα Αφρικής) και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είναι θεμελιωτής της μεθόδου των διεθνών χρηματοοικονομικών δικτύων.