Η μετάφραση ενός κλασικού κειμένου ως μεταφορά του τραγικού σε μια μη ηρωική εποχή

Antigonick (Sophokles), αγγλική μτφρ. Anne Carson, εικονογράφηση Bianca Stone, New Directions, Ν. Υόρκη 2012, 180 σ.

Αντιγόνη Σαμέλα

τχ. 125, σ. 75-82

 

«Ο χρόνος είναι πάντα περισσότερο μετρήσιμος, όταν μετριέται εν οδύνη, επειδή τότε η καρδιά συμπάσχει περισσότερο στο κάθε γύρισμα του χρόνου. Έτσι συλλαμβάνεται το απλό πέρασμα των ωρών, δίχως όμως o νους να είναι σε θέση να συμπεράνει από το παρόν το μέλλον.»

Χαίλντερλιν, Σχόλια πάνω στην Αντιγόνη

 

«Έπεσε στη λίμνη της αγαπημένης του ερώτησης.»

Αν Κάρσον, Αυτοβιογραφία του κόκκινου

 

«Ο Αριστοτέλης λέει ότι η μεταφορά αναγκάζει τον νου να συνειδητοποιεί τον εαυτό του τη στιγμή που διαπράττει το σφάλμα.»

Αν Κάρσον, Δοκίμιο σχετικά με το τι σκέφτομαι περισσότερο

 

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, η μεταφορά είναι ένα είδος αινίγματος που προσθέτει κάτι καινούργιο στη γνώση μας, αναδεικνύοντας αναπάντεχες μεν αλλά όχι εξεζητημένες ομοιότητες ανάμεσα στο αντικείμενο που προσπαθούμε να κατανοήσουμε και στον άλλο όρο σύγκρισής του. Η ικανότητα επινόησης εύστοχων μεταφορών, η ανακάλυψη ομοιοτήτων που να αποδίδουν με σαφήνεια τη φύση ενός πράγματος δεν είναι κάτι που διδάσκεται, επισημαίνει ο Σταγειρίτης φιλόσοφος, αλλά χαρακτηριστικό των ευφυών ανθρώπων.

Αυτού του είδους την ευφυΐα, το χάρισμα εντόπισης του αινίγματος στο οποίο απαντάνε ετερόκλητα κείμενα της ίδιας ιστορικής περιόδου ή συγγραφείς διαφορετικών εποχών, επιδεικνύει σε όλο της το έργο, δοκιμιακό, μεταφραστικό και ποιητικό, η Αν Κάρσον (Anne Carson). Στο βιβλίο της Οικονομία αυτού που δεν χάνεται, η καναδή κλασική φιλόλογος εγείρει εκ νέου το ενδιαφέρον μας για έναν μάλλον ξεχασμένο αρχαίο ποιητή, τον Σιμωνίδη από την Κέα, ανακαλύπτοντας τις εκλεκτικές συγγένειες που τον συνδέουν με τον Πάουλ Τσέλαν (Paul Celan), τον ρουμανοεβραίο ποιητή που κατάφερε να εκμαιεύσει από τη γλώσσα το άρρητο της εμπειρίας του Άουσβιτς. Στο πεζό της ποίημα Αυτοβιογραφία του κόκκινου προσπαθεί να ερμηνεύσει τη ζωή και το έργο του λυρικού ποιητή Στησίχορου, μεταφέροντας το άσμα του «Γηρυονηίς» στο σύγχρονο Περού· ενώ στο δοκίμιό της για τον έρωτα στην αρχαιότητα διερωτάται πώς η μετάβαση από τον προφορικό στον γραπτό λόγο επηρέασε τον τρόπο που οι άνθρωποι βίωναν τον έρωτα.

 

Η Αντιγόνη Σαμέλα είναι ιστορικός κοινωνιολόγος

(antigonesam@gmail.com)

Tags  

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα