Κλειώ Παπαπαντολέων
τχ. 145-146
Η ενασχόληση με τα αδικήματα της βλασφημίας και της καθύβρισης θρησκευμάτων, τυποποιημένα προ πολλού στον ελληνικό ποινικό κώδικα, παρουσίαζε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προσέγγιση του ζητήματος της θρησκευτικής ελευθερίας στην Ελλάδα και της θέσης που αυτή κατέχει τόσο σε νομικό-κανονιστικό επίπεδο όσο και σε πρακτικό-πραγματικό.
Η ανάλυση αυτών των αδικημάτων, του λόγου για τον οποίο θεσπίστηκαν και των εννόμων αγαθών που προστάτευαν είχε την εξής λειτουργία: Αναδείκνυε μέσα από μία απροσδόκητη σκοπιά τη σχέση κράτους – εκκλησίας ή, αλλιώς, την άρρηκτη σύνδεση κράτους και συνταγματικά κατοχυρωμένης επικρατούσας θρησκείας, τον τρόπο με τον οποίο τα δύο αυτά συστήματα αλληλοδιαπλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται, παρά τις φαινομενικές και ουσιαστικές τους αντιθέσεις, καθώς και το γιατί το ελληνικό κράτος επέμενε –μέχρι και πολύ πρόσφατα– να διατηρεί τα αδικήματα αυτά. Και μάλιστα γιατί σκέφτηκε –κατά παρ’ ολίγον παγκόσμια πρωτοτυπία– να τα επαναφέρει.
Με λίγα λόγια, το ερώτημα ήταν γιατί ένα σύγχρονο, συνταγματικού τύπου φιλελεύθερο κράτος υποκαθίστατο το ίδιο στη θέση της θρησκευτικής εξουσίας που κολάζει την αμαρτία. Έχει δε ιδιαίτερη σημασία ότι το ελληνικό κράτος δεν άφησε ποτέ τις διατάξεις αυτές να καταστούν ανενεργές, όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες, να παραμείνουν δηλαδή έστω σε ένα επίπεδο συμβολικό-διακηρυκτικό: Οι ελληνικές δικαστικές αρχές δίωκαν και τιμωρούσαν τους εκάστοτε θρησκευτικούς αδικηματίες, όπως φαίνεται και από τον όγκο της σχετικής νομολογίας – στην οποία θα αναφερθώ πολύ ενδεικτικά παρακάτω– και από τη συχνότητα των δικών αυτών στη χώρα μας.
[…]
Η Κλειώ Παπαπαντολέων είναι δικηγόρος.
