Αλεξάνδρα Μπακαλάκη
τχ. 124, σ. 33-41
Στον Κώστα Χατζηκυριάκου
Μια βραδιά του περασμένου φθινοπώρου, ένας φίλος διηγήθηκε στην παρέα κάτι που του είχε πρόσφατα συμβεί στον Βόλο. Είχε πάρει ένα ταξί, η οδηγός του οποίου κάθε τόσο έσκυβε για να δει τον ουρανό επαναλαμβάνοντας εκνευρισμένη, «πάλι μας ψέκασαν». Όταν ο φίλος τη ρώτησε τι εννοούσε, εκείνη νόμισε ότι τη δούλευε. Πώς είναι δυνατό να υπάρχει κόσμος που να μην ξέρει ότι μας ψεκάζουν; Στη συνέχεια του εξήγησε με δυο λόγια ότι η συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και ολόκληρη η Ελλάδα, ψεκάζεται σχεδόν καθημερινά με ουσίες που βλάπτουν το περιβάλλον και την υγεία και επηρεάζουν τον ψυχισμό των ανθρώπων –τους κάνουν άβουλους και παθητικούς, αδύναμους να αντιδράσουν στα οικονομικά μέτρα: «Γιατί νομίζετε ότι δεν αντιδρούμε στα μνημόνια και στα μέτρα;». Ο φίλος έμεινε άναυδος. Με τη σειρά μας απορήσαμε και οι ακροατές του: «τι άλλο θ’ ακούσουμε, σε τι κόσμο ζούμε τελοσπάντων»;
Το παραπάνω περιστατικό ήταν η αφορμή μιας έρευνας που ξεκίνησε χωρίς καλά-καλά να το καταλάβω όταν, μπαίνοντας την επαύριο στο διαδίκτυο, βρήκα ένα σωρό πληροφορίες και σχόλια που αναφέρονταν στο θέμα. Το γενικό ερώτημα που με απασχολεί δεν είναι άλλο από εκείνο το «σε τι κόσμο ζούμε» που αυθόρμητα αναφωνήσαμε όταν ακούσαμε την αφήγηση του φίλου. Προσπαθώ όμως να το προσεγγίσω από την πλευρά εκείνων που ανησυχούν για τους ψεκασμούς και ειδικότερα αυτών που κινητοποιούνται εναντίον τους μέσω του διαδικτύου και αυτοπροσδιορίζονται ως «ακτιβιστές». Στο κείμενο που ακολουθεί προσπαθώ να συγκρίνω ορισμένες από τις απαντήσεις τους με εκτιμήσεις για την κατάσταση του κόσμου, οι οποίες δίνονται ή λανθάνουν σε καθημερινές συζητήσεις για την κρίση. Θα προσπαθήσω να υποστηρίξω ότι ανάμεσα στους προβληματισμούς για τους ψεκασμούς και σ’ αυτούς που αναφέρονται στην κρίση υπάρχουν κάποιες αναλογίες. Για να το πω απλά, ο κόσμος στον οποίο οι ακτιβιστές εναντίον των ψεκασμών εντάσσουν τις κινητοποιήσεις τους έχει κοινά στοιχεία με τον κόσμο στον οποίο εντάσσονται τα δεινά της κρίσης.
ΗΑλεξάνδρα Μπακαλάκη είναι κοινωνική ανθρωπολόγος.
