Για το βιβλίο: Max Weber 100 χρόνια μετά: Πολιτική, μεθοδολογία, ριζοσπαστική κριτική, επιμ. Γιάννης Κτενάς, εκδ. Ευρασία, Αθήνα, 2020, 250 σ.
Θωμάς Ψήμμας
Τχ. 150-151-152
Εισαγωγή
Με αιτία κι αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τον θάνατο του Max Weber, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ευρασία σε επιμέλεια Γιάννη Κτενά ο συλλογικός τόμος Max Weber 100 χρόνια μετά: Πολιτική, μεθοδολογία, ριζοσπαστική κριτική. Μέσα από τα δώδεκα κείμενα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο επιχειρείται η ανασκευή ορισμένων κοινών τόπων γύρω από το βεμπεριανό έργο και η εμβάθυνση/ριζοσπαστικοποίηση της κριτικής της καπιταλιστικής κοινωνίας κατά την εποχή της ύστερης νεωτερικότητας, με όχημα ορισμένες διεισδυτικές παρατηρήσεις του σπουδαίου Γερμανού στοχαστή.
Οι παρεμβάσεις ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες-αναλυτικά σχήματα, εστιάζοντας στο ζήτημα της μεθοδολογίας, στην αξιοποίηση του έργο του Weber για μια ριζοσπαστική κριτική της αστικής-κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας ιδίως στην εποχή της παντοκρατορίας του νεοφιλελεύθερου «σχεδίου» και, τέλος, στη βεμπεριανή σύλληψη της πολιτικής ως θεωρητικού πλαισίου και πρακτικής διαχείρισης του καθημερινού βίου.
α) Μεθοδολογία
Ως προς τις μεθοδολογικές αφετηρίες του Weber, η ακαδημαϊκή συζήτηση διαρθρώνεται γύρω από την έννοια-τοτέμ της αξιολογικής ουδετερότητας. Βάσει της κρατούσας ερμηνευτικής εκδοχής, η αξιολογική ουδετερότητα νοηματοδοτείται ως παραίτηση από κάθε αξίωση περί αντικειμενικής ηθικής στις διαπροσωπικές σχέσεις και τον κοινωνικοπολιτικό βίο. Στο παρόν συλλογικό έργο, ωστόσο, η εν λόγω κεντρική ιδέα του βεμπεριανού έργου εκλαμβάνεται με αρκετά διαφορετικό τρόπο.
Πράγματι, ο Weber υπήρξε ο διεπιστημονικός στοχαστής (φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, οικονομολόγος) της ενδεχομενικότητας, διατηρώντας ξεκάθαρη απόσταση από μια μεταφυσική (θεϊκή ή εκκοσμικευμένη) θεώρηση του κόσμου, με άλλα λόγια από τις καθολικεύσιμες απαιτήσεις των ηθικοπολιτικών αξιών και του φυσικού δικαίου.
[…]
Ο Θωμάς Ψήμμας είναι διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.