Τχ. 158-159
Αθανάσιος (Σάκης) Γκέκας
Η νησιωτικότητα είναι ένας από τους όρους που δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να τον ορίσει. Εξαίρεση αποτελούν όσοι εμπλέκονται στον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης νησιωτικών περιοχών που πιθανόν ταυτίζουν τη νησιωτικότητα με τη διοικητική αρχή «ένα νησί ένας δήμος», όπως καθόρισε η πρόσφατη νομοθεσία του «Καλλικράτη». Σε μια χώρα, ωστόσο, όπως η Ελλάδα, που είναι διάσημη για τον αριθμό, την ποικιλότητα, και τις ιδιαιτερότητες των νησιών της, είναι παράδοξο ότι δεν έχουμε πολύ περισσότερες ιστορικές μελέτες με άξονα και αναλυτική κατηγορία τη νησιωτικότητα. Αντίθετα, λίγες στοχευμένες μελέτες από ιστορικούς του Αιγαίου και του Ιονίου διερευνούν τη νησιωτικότητα του χώρου, των νησιωτικών κοινωνιών και της οικονομίας τους. Εξαίρεση σε αυτό, όπως και σε πολλά άλλα, αποτελούν οι μελέτες του Σ. Ασδραχά για τα νησιά από τη δεκαετία του 1970 ήδη, ο οποίος καινοτόμησε, καθώς και μελέτες όπως αυτή του Κολόντνι (Kolodny).
Μήπως η πρόταση να γίνει: Διαφορετική ιστορική τροχιά ακολούθησαν μαζί με τα νησιά του Ιονίου τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα καθώς ανήκαν στην ίδια ενότητα λατινικής-βρετανικής κυριαρχίας από τον 13ο-14ο αιώνα και μετά. Η έστω και ρευστή ενότητα μεταξύ των νησιών του Αιγαίου, της Κρήτης και του Ιονίου σπάει στη διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας, όπως πρότειναν διακεκριμένοι ιστορικοί ήδη από τη δεκαετία του 1970, όπως οι Ασδραχάς, Στογιάνοβιτς (Stoyanovitch), Κρεμμυδάς, και κυρίως Ζέη από τη δεκαετία του 1990 και μετά. Δε θα μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τη νησιωτικότητα του Ιονίου, καθώς παρά τις πολλές μελέτες για την οικονομική και κοινωνική ιστορία των νησιών από την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας και μετά, λίγες από αυτές επιδίωξαν να προσδιορίσουν την έννοια της νησιωτικότητας στα μεγαλύτερα από αυτά τα νησιά.
[…]
Ο Αθανάσιος Γκέκας είναι αναπληρωτής Καθηγητής στο Hellenic Heritage Foundation, στην έδρα της Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας στο τμήμα Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο York στο Τορόντο.
