Γιώργος Ιωαννίδης
τχ. 120, σ. 61-68
Εισαγωγικά
Η περίοδος 1995-2008 συνιστά μια περίοδο θεμελιακών μετασχηματισμών για την ελληνική οικονομία. Η κυριαρχία των υπηρεσιών ως προς την παραγωγή του ΑΕΠ και η υποχώρηση της μεταποίησης, η τεράστια επέκταση της μισθωτής εργασίας και η αντίστοιχη μείωση της αυτοαπασχόλησης, η ενίσχυση των μεγάλων επιχειρήσεων έναντι των μικρών, η μαζική είσοδος των μεταναστών, το άνοιγμα της οικονομίας στον διεθνή ανταγωνισμό και η επέκτασή της στα Βαλκάνια και την Τουρκία, η απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όλα αυτά (και άλλα τόσα) αποτελούν όψεις ενός μετασχηματισμού που συντελέστηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Με αυτό το δεδομένο, εμφανίζεται καταρχήν ως παράδοξο το γεγονός ότι η δομή του φορολογικού συστήματος και τα οικονομικά αποτελέσματά του μεταβλήθηκαν οριακά.
Η ερμηνεία αυτού του παράδοξου βρίσκεται στον ιδιότυπα διανεμητικό χαρακτήρα της εξέλιξης του φορολογικού συστήματος· δηλαδή στο γεγονός, ότι οι κυβερνητικές παρεμβάσεις της περιόδου 1995-2008 είχαν ως τελικό αποτέλεσμα ότι το πλεόνασμα, που προέκυψε από τις ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες, διανεμήθηκε σε επιχειρηματικές ελίτ και συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, αντί να χρηματοδοτήσει τη δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους. Έτσι, η ανισοβαρής επιβάρυνση μισθωτών και συνταξιούχων όχι μόνο διατηρήθηκε, αλλά ενισχύθηκε περαιτέρω. Συνεπώς, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος αποτελεί αδήριτη ανάγκη, ωστόσο, όπως θα υποστηριχθεί κατά το δεύτερο μέρος του άρθρου, ο συνδυασμός της φορολογικής ατζέντας της Νέας Δημοκρατίας με τον αντιπολιτευτικό λαϊκισμό δεν επέτρεψε την προώθηση της τόσο αναγκαίας φορολογικής μεταρρύθμισης.
Ο Γιώργος Ιωαννίδης είναι διδάκτορας πολιτικής οικονομίας.
