Για το βιβλίο:
Παύλος Κόντος, Τα δύο ευ της ευτυχίας: Εισαγωγή στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Αθήνα 2018, 316 σ.
Ελένη Περδικούρη
τχ. 149
Ας μου επιτραπεί μια προσωπική παρατήρηση, εν είδει εισαγωγής. Παρ’ όλη την ενασχόλησή μου με την αρχαία φιλοσοφία, δεν είχα ποτέ κανέναν ενθουσιασμό με τα Ηθικά Νικομάχεια, τα έβρισκα μάλλον περιγραφικά και χωρίς επαρκή κανονιστικότητα. Η ανάγνωση του βιβλίου του Κόντου με έπεισε ότι έκανα λάθος, διότι ένα από τα σημαντικά πράγματα που κάνει αυτό το βιβλίο είναι ότι ξεδιπλώνει, συστηματικά και με πάθος, την κανονιστικότητα που πάνω της, κατά τον συγγραφέα, είναι χτισμένα τα Ηθικά Νικομάχεια.
Ο τίτλος «Τα δύο ευ της ευτυχίας» αναφέρεται στα δύο είδη ευδαιμονίας, ή μάλλον στις δύο βαθμίδες ευδαιμονίας, που αναγγέλλονται στην αρχή και επεξηγούνται στο τέλος του βιβλίου, αφού αυτές οι δύο στιγμές έχουν μεσολαβηθεί από το ξετύλιγμα της αρετολογίας των Ηθικών Νικομαχείων. Θα τις συζητήσω στη συνέχεια, αφού πρώτα αναφέρω μερικά πράγματα για τη μέθοδο που ακολουθεί εδώ ο Κόντος. Ο υπότιτλος του βιβλίου επισημαίνει ότι πρόκειται για εισαγωγή. Όταν διαβάζουμε ότι κάτι είναι εισαγωγικό, βιβλίο ή μάθημα, καταλαβαίνουμε ότι είναι, ή οφείλει να είναι, απλό. Διότι απευθύνεται σε ανθρώπους που δεν γνωρίζουν, και αυτό το εισαγωγικό πρέπει να τους επιτρέψει να προσεγγίσουν, σταδιακά και με ασφάλεια, δηλαδή χωρίς να προσανατολιστούν σε λάθος κατεύθυνση, το συγκεκριμένο αντικείμενο. Το ότι μια εισαγωγή οφείλει να είναι απλή για τον αναγνώστη ή τον ακροατή δεν σημαίνει, ταυτόχρονα, ότι είναι κάτι απλό και εύκολο για τον συγγραφέα ή τον δάσκαλο. Εδώ ισχύει το ακριβώς αντίθετο. Όταν πρωτοκάνουμε πανεπιστημιακή εργασία με επιστημονικές αξιώσεις, μαθαίνουμε ότι η εισαγωγή γράφεται, πάντοτε και υποχρεωτικά, στο τέλος, μετά τη συγγραφή της εργασίας. Διότι πρέπει να έχουμε την εποπτεία όλου μας του υλικού, να έχουμε καταλήξει στο πώς θα το επεξεργαστούμε, ποιες ερμηνείες θα υποστηρίξουμε ή θα εισαγάγουμε και γιατί, ώστε να μπορέσουμε να φτιάξουμε το τελικό σχεδιάγραμμα της εργασίας μας στο οποίο, στην πραγματικότητα, συνίσταται η εισαγωγή. Για να το πω αλλιώς, μια εισαγωγή δεν είναι η αρχή μιας εργασίας, αλλά το τέλος της.
[…]
Η Ελένη Περδικούρη είναι επίκουρη καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
