ΟΥΚΡΑΝΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΟΝ ΠΡΟΜΑΧΩΝΑ: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΔΙΟ

Ευτυχία Βουτυρά, Στυλιανή Λέτσιου

Tx. 155-156

Ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει γίνει μέρος της καθημερινής διαδικτυακής και μιντιακής μας ενημέρωσης. Πού γίνεται ο πόλεμος; Το ερώτημα έχει διαφορετικές απαντήσεις που αλλάζουν ανά ώρα ή ίσως και ανά λεπτό. Φυσικά, η απάντηση εξαρτάται και από το ποιος ρωτάει. Το κείμενο που παρουσιάζεται διατυπώνει τις πρώτες εντυπώσεις από το «πεδίο», που στην προκειμένη περίπτωση περιλαμβάνει τα βόρεια σύνορα της Ελλάδας στον Προμαχώνα, από όπου φτάνουν οι Ουκρανοί πρόσφυγες στην ελληνική επικράτεια. Η βασική ιδέα είναι ότι σε σχέση με άλλους πρόσφυγες, αυτή η καινούργια κατηγορία προσφύγων είναι «προνομιούχοι». Αυτή η πολιτισμική ιδιαιτερότητα συνδέεται τόσο με την πολιτική θέση της χώρας υποδοχής απέναντι στα τεκταινόμενα του πολέμου όσο και από αυτό που προκύπτει ως η «Ευρωπαϊκή απάντηση» στον πόλεμο στην Ουκρανία. Η θετική πρόσληψη αυτής της συγκεκριμένης ομάδας των Λευκών Σλαβόφωνων προσφύγων –οι περισσότεροι από τους οποίους μιλούν ουκρανικά– παραπέμπει άμεσα στην εμπειρία της υποδοχής των Λευκών Ρώσων στο τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, που αποτέλεσαν το κυρίαρχο αντικείμενο διεθνούς ανθρωπιστικής μέριμνας από την Κοινωνία των Εθνών (ΚτΕ), υπό την αιγίδα του Ύπατου Αρμοστή για τους πρόσφυγες Φριντγιόφ Νάνσεν. Η σημαντική καινοτομία στην πρόσληψη του Νάνσεν ήταν η συνειδητοποίηση ότι το κύριο ζητούμενο για τους πρόσφυγες είναι το δικαίωμα μετακίνησης (Skran, 1995). Η επινόηση του θεσμού του «διαβατηρίου Νάνσεν» αποτέλεσε το πρώτο βήμα στην καθιέρωση της θεσμικής προστασίας των προσφύγων που είναι οι κατεξοχήν απάτριδες (Βουτυρά, 2016). Αυτός ο προβληματισμός εισάγει μία σοβαρή πρόκληση για την κατανόηση της εξέλιξης της θεσμικής προστασίας των προσφύγων που εμφανίζεται να συρρικνώνεται όλο και περισσότερο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου (Βουτυρά, 2010), όταν η διάκριση ανάμεσα στους μετανάστες και τους πρόσφυγες λειτουργεί όλο και πιο περιοριστικά απέναντι στη δυνατότητα παροχής ασύλου και των συνακόλουθων δικαιωμάτων που συνεπάγεται το εν λόγω καθεστώς.

Η σημερινή μεγάλη εικόνα δείχνει ότι περισσότεροι από 11 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους στην Ουκρανία από την έναρξη της σύγκρουσης, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (https://unric.org/el/).

[…]

Η Ευτυχία Βουτυρά είναι ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Η Στυλιανή Λέτσιου είναι διδάσκουσα στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, «Human Rights and Migration Studies», Μεταδιδάκτορας στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

 

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα