Βενετία Καντσά
τχ. 160-161
Αρκετά χρόνια πριν, το καλοκαίρι του 2007, κατά τη διάρκεια του τρίτου Athens Pride, υπήρχε μπροστά στο περίπτερο της ΟΛΚΕ (Ομοφυλόφιλη Λεσβιακή Κοινότητα Ελλάδας), στην πλατεία Κλαυθμώνος, ένα στρώμα στολισμένο με λευκά σκεπάσματα, μαξιλάρια σε σχήμα καρδιάς και ροδοπέταλα. Η εικαστική αυτή παρέμβαση συνόδευε την καμπάνια υπέρ της αναγνώρισης του γάμου μεταξύ ατόμων ίδιου φύλου υπό της αιγίδα της ΟΛΚΕ και τη συμμετοχή όλων σχεδόν των θεσμικών ΛΟΑΤ (Λεσβιακών Ομοφυλόφιλων Αμφισεξουαλικών Τρανσέξουαλ) οργανώσεων εκείνης της εποχής. Η συστηματική προσπάθεια προς την κατεύθυνση πολιτικής πίεσης για την αναγνώριση του δικαιώματος στον πολιτικό γάμο ζευγαριών ίδιου φύλου είχε ξεκινήσει στην Ελλάδα λίγα χρόνια πριν, το 2004, με σύνθημα «Πες το ναι! Λέμε ναι στον πολιτικό γάμο». Άμεσα συνδεδεμένα με την αναγνώριση του ομόφυλου πολιτικού γάμου θεωρήθηκαν τα δικαιώματα στην κοινωνική γονεϊκότητα, την τεκνοθεσία, την κοινωνική ασφάλιση, την άδεια παραμονής, τη συμμετοχή στη λήψη σοβαρών για τη ζωή αποφάσεων, τη σύνταξη χηρείας, τα κληρονομικά δικαιώματα, τις φοροαπαλλαγές. Τους αμέσως επόμενους μήνες το ζήτημα του δικαιώματος στον πολιτικό γάμο ανεξάρτητα από φύλο και σεξουαλικό προσανατολισμό θα αναγορευτεί σε κύριο θέμα στην πολιτική ατζέντα των λεσβιακών και γκέι οργανώσεων που διεκδικούσαν πλήρη ισότητα δικαιωμάτων. Όταν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα ανακοινώσει τον Μάιο του 2008 ότι έχει έτοιμο ένα σχέδιο νόμου το οποίο θα αναγνωρίζει τη νομική σχέση ανάμεσα σε μη παντρεμένα ετερόφυλα ζευγάρια μέσω ενός συμφώνου συμβίωσης, οι διεκδικήσεις αυτές θα κορυφωθούν με την τέλεση πολιτικού γάμου δύο ομόφυλων ζευγαριών από τον δήμαρχο της Τήλου ως αντίδραση στην ελληνική πρωτοτυπία να θεσμοθετηθεί σύμφωνο συμβίωσης αποκλειστικά για ετεροφυλόφιλα άτομα.
Θα χρειαστεί όμως να περάσουν επτά χρόνια πριν επεκταθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον Δεκέμβριο του 2015 με τον Ν. 4356 το σύμφωνο συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια και να επιλυθούν έτσι μια σειρά από θέματα που συνδέονται με κληρονομικά ζητήματα ή με τη λήψη σοβαρών για τη ζωή αποφάσεων. Η μεγάλη διαφορά, ωστόσο, του συμφώνου συμβίωσης από τον γάμο είναι ότι δεν υπάρχει ρητή διάταξη για τη δυνατότητα τεκνοθεσίας –ενώ στον γάμο προβλέπεται η δυνατότητα αυτή για τους δύο συζύγους–, αποκλείοντας έτσι τη δυνατότητα της από κοινού γονεϊκότητας σε ζευγάρια του ίδιου φύλου.
[…]
Η Βενετία Καντσά είναι καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
