Αθανάσιος Κολλιόπουλος
τχ. 143-144
Εισαγωγή
Η διαβούλευση αναφορικά με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στη δομή διακυβέρνησης και λειτουργίας της Ευρωζώνης αποτέλεσε συστηματικό αντικείμενο διαπραγματεύσεων τόσο στη Σύνοδο Κορυφής για το ευρώ τον Ιούνιο του 2018 όσο και σε αυτήν του Δεκεμβρίου 2018.
Συγκεκριμένα, στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου 2018, συμφωνήθηκε να αρχίσουν οι πολιτικές και τεχνικές διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης των καταθέσεων. Επιπλέον, υπήρξε συμφωνία στην ανάγκη μεταρρύθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ώστε να λειτουργεί ταυτοχρόνως και ως κοινός μηχανισμός ασφαλείας (backstop) για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF).
Στην επόμενη όμως Σύνοδο του Δεκεμβρίου 2018, οι διαπραγματεύσεις για το ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλισης των καταθέσεων δεν προχώρησαν, λόγω της άρνησης της Ολλανδίας και της Γερμανίας να συναινέσουν προς μια τέτοια κατεύθυνση. Αντιθέτως, οι ηγέτες της ζώνης του ευρώ προσυπέγραψαν τους όρους αναφοράς του κοινού μηχανισμού ασφαλείας (backstop) για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF), οι οποίοι καθορίζουν πώς θα τεθεί σε λειτουργία και θα επισπευστεί ο μηχανισμός ασφαλείας, εφόσον επιτευχθεί επαρκής πρόοδος όσον αφορά τη μείωση των κινδύνων, η οποία πρόκειται να εκτιμηθεί το 2020. Προς αυτήν την κατεύθυνση συμφώνησαν στη μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), ώστε να αναλάβει τον ρόλο του κοινού μηχανισμού ασφαλείας. Οι ηγέτες της Ευρωζώνης ζήτησαν από την Ευρωομάδα (Eurogroup) να ετοιμάσει τις απαραίτητες τροποποιήσεις της συνθήκης ίδρυσης του ΕSM έως τον Ιούνιο του 2019. Ταυτοχρόνως, συμφωνήθηκε ο ESM να αναλάβει τη λειτουργία του δανειστή ύστατης καταφυγής για τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ, υπό την προϋπόθεση πάντα της συμμόρφωσης των κρατών-μελών σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Επιπλέον, η Σύνοδος ανέθεσε στην Ευρωομάδα να επεξεργαστεί τον σχεδιασμό, τους όρους εφαρμογής και το χρονοδιάγραμμα ενός δημοσιονομικού μέσου σύγκλισης και ανταγωνιστικότητας για τη ζώνη του ευρώ. Ο κοινός αυτός προϋπολογισμός θα είναι μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ και θα υπόκειται σε κριτήρια και στρατηγική καθοδήγηση από τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ. Τα χαρακτηριστικά του δημοσιονομικού μέσου θα συμφωνηθούν τον Ιούνιο του 2019. Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Bruno Le Maire, δήλωσε από τη μεριά του ότι «κάναμε ένα σημαντικό βήμα αυτό το βράδυ, που θα ενισχύσει σημαντικά την Ευρωζώνη. Έχουμε μια πραγματική προοπτική για έναν προϋπολογισμό της ζώνης του ευρώ με λειτουργίες σύγκλισης και ανταγωνιστικότητας». Παρά το γεγονός ότι η θέσπιση κοινού προϋπολογισμού στην Ευρωζώνη είναι μία από τις εμβληματικές προτάσεις του Macron, τα σχέδια για έναν πραγματικά ενιαίο προϋπολογισμό έχουν ήδη ακυρωθεί αρκετές φορές κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους από το βορειοευρωπαϊκό άξονα – ιδίως την Ολλανδία. Οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι είναι πιο σημαντικό να δημιουργηθούν δημοσιονομικά αποθέματα σε εθνικό επίπεδο και όχι να θεσπισθούν ενιαία εργαλεία σε επίπεδο Ευρωζώνης για την προστασία των κρατών-μελών.
[…]
Ο Αθανάσιος Κολλιόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης ΕΚΠΑ.
