ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΡΙΣΤΟΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ

Αντώνης Μόλχο

(Ομιλία με αφορμή την αγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης)

τχ. 143-144

Αξιότιμε κ. πρύτανη, κυρίες και κύριοι της Συγκλήτου, αγαπητοί συνάδελφοι, φίλες και φίλοι.

Μου είναι δύσκολο να εκφράσω επαρκώς τα συναισθήματά μου για την τιμή που αυτό το διακεκριμένο Πανεπιστήμιο αποφάσισε να μου απονείμει. Έχω υπάρξει, για αρκετά χρόνια, τυχερός, ώστε να έχω αποκτήσει μια καλή και επωφελή διαλογική σχέση με κάποιους συναδέλφους αυτού του Πανεπιστημίου, όχι μόνο από το τμήμα της Ιστορίας και Αρχαιολογίας, αλλά και στη διάρκεια της θητείας μου στο Συμβούλιο του Πανεπιστημίου. Βλέπω τη σημερινή τελετή ως μια ευκαιρία για να συνεχίσω αυτόν τον διάλογο με συναδέλφους και φίλους, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται εδώ σήμερα, και μια απόπειρα να εξελίξω κάποιες ιδέες, που μπορεί να παρατείνουν χρήσιμα την πολύχρονη συνομιλία μας.

Είναι ίσως άτοπο, σε μια μέρα χαράς όπως η σημερινή, να επιλέγει κανείς ένα μάλλον οχληρό θέμα: πρόσφυγες και εξόριστοι. Εξορία σημαίνει ξερίζωμα, αποκοπή από το οικείο περιβάλλον, απομάκρυνση από τους φίλους και την οικογένεια, αποχωρισμός από γνώριμους ήχους και καθημερινές συνήθειες. Ειδικότερα για μας, που η ζωή μας περιστρέφεται λίγο-πολύ γύρω από την επιστήμη μας, από τις επαφές μας με συναδέλφους και από την προσπάθεια να κάνουμε τους σπουδαστές μας κοινωνούς όσων γνωρίζουμε, εξορία σημαίνει και τη μεγαλύτερη ίσως από όλες τις απώλειες: την απώλεια της μητρικής μας γλώσσας. Ο πρόσφυγας, όσο αίσια κατάληξη και αν έχει η οδύσσειά του, δεν παύει να θεωρεί τον εαυτό του θύμα μιας επώδυνης εμπειρίας.

Σήμερα, έννοιες όπως «πρόσφυγας» ή «μετανάστης» προξενούν πολύ λιγότερη εντύπωση απ’ ό,τι άλλοτε, τείνουν να μας γίνουν οικείες. Σχεδόν καθημερινά ακούμε για χιλιάδες πρόσφυγες οι οποίοι προσπαθούν με κάθε τρόπο να φτάσουν στη Γη της Επαγγελίας, που για αυτούς δεν είναι άλλη από κάποιο ασφαλές ευρωπαϊκό λιμάνι. Καθημερινά ακούμε και διαβάζουμε για το δράμα αυτών των ανθρώπων· τα νέα που τους αφορούν οπτικοποιούνται και μας κατακλύζουν με τη μορφή σκληρών, εντυπωσιακών εικόνων. Και ενώ ιστορικοί και ανθρωπολόγοι δεν κουράζονται να επισημαίνουν πως η Μεσόγειος υπήρξε πάντα χώρος όπου διαφορετικές θρησκείες και διαφορετικοί πολιτισμοί διασταυρώνονταν και αλληλοεπηρεάζονταν, για τους σημερινούς πρόσφυγες η ίδια αυτή θάλασσα αποδεικνύεται συχνά ένας τεράστιος και υγρός συλλογικός τάφος, στον οποίο βυθίζονται οι ελπίδες και οι προσδοκίες τους.

Επέλεξα σήμερα να μιλήσω για μια μικρή ομάδα διανοουμένων οι οποίοι, πριν από σχεδόν έναν αιώνα, αναγκάστηκαν να εκπατριστούν και, υπό συνθήκες εξαιρετικά δυσμενείς, προσπάθησαν να θέσουν τις βάσεις μιας νέας ζωής, για τους ίδιους και για τις οικογένειές τους.

[…]

Ο Αντώνης Μόλχο είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Brown και του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας και μέλος της Accademia Europea.

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα