Δημοσθένης Αγραφιώτης
τχ. 136
- Η γνωριμία
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η ελληνική κοινότητα του Παρισιού διοργάνωνε, τα απογεύματα του Σαββάτου, συναντήσεις συζήτησης, πληροφόρησης, παρηγοριάς και επισκόπησης σε σχέση με τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα των συνταγματαρχών. Όλες οι πολιτικές ομάδες και «αιρέσεις» είχαν συμφωνήσει να υπάρχει μια κεντρική εισήγηση από έναν εξέχοντα έλληνα επιστήμονα – πανεπιστημίου, ερευνητικού κέντρου, επιχειρήσεων. Συνήθως ο διάλογος ήταν επικεντρωμένος, τουλάχιστον στην αρχή του, στο θέμα της εισήγησης, στη συνέχεια οι επίσημοι ρήτορες έπαιρναν τον λόγο και η όλη συζήτηση γινόταν σύμφωνα με το «pathos grec»! Σε μία από τις συζητήσεις, εισηγητής ήταν ο δρ. Θανάσης Τζαβάρας, ερευνητής στον χώρο της ψυχιατρικής. Το θέμα του ήταν οι επιστημολογικές βάσεις και τα ιδεολογικά παραλειπόμενα του δείκτη ευφυΐας – «I.Q». Έδωσε μια σαφή εικόνα του ζητήματος και επέμενε στις χρήσεις και τις καταχρήσεις του δείκτη. Μάλιστα, κάποιος από την μπροστινή θέση είπε: «Να! και διανοούμενος και επιστήμονας!»
Στο Παρίσι ποτέ δεν τον συνάντησα, παρόλο που με βοήθησε σε ένα οικογενειακό πρόβλημα υγείας, μιλώντας μόνο στο τηλέφωνο. Τον συνάντησα τελικά στην Αθήνα το 1979, στην Εταιρεία Σπουδών της Σχολής Μωραΐτη μαζί με τον Κωστή Σκαλιόρα. Από τότε είχαμε την ευκαιρία να συνεργαστούμε σε διάφορες καταστάσεις, με αφορμή διάφορα προγράμματα και έργα. Από αυτά θα επιλεγούν κάποια από τις κοινές δράσεις-δραστηριότητες, απόπου, μεταξύ άλλων, διαφαίνεται ο ισχυρισμός του, η υπερήφανη αναφορά του, ότι ο ίδιος ήταν «της γαλλικής κουλτούρας».
- Συν-εργασίες
2.1. Το σεμινάριο της διεπιστημονικότητας
Για λόγους «επιστημολογικούς» θα δοθεί προτεραιότητα στις συνθήκες και τις δυνάμεις που καθόρισαν την εμφάνιση της διεπιστημονικότητας στον επιστημονικό και κοινωνικο-πολιτιστικό ορίζοντα της χώρας μας και στη συνέχεια θα γίνει αναφορά στα ατομικά εγχειρήματα που συνδέονται με τα «συμβεβηκότα» και ειδικότερα, εδώ, με την εμπλοκή του Θανάση Τζαβάρα.
Σχεδόν αξιωματικά γίνεται δεκτό ότι η προσπάθεια δημιουργίας και πραγμάτωσης επιστημονικής τεχνολογικής πολιτικής (Scienceand Technology Policy) στο πλαίσιο των κυβερνητικών πολιτικών –μετά τα μέσα του 1970– αποτέλεσε μια ισχυρή ορίζουσα για το ζήτημα της διεπιστημονικότητας και τη σύσταση της ομάδας για τη διεπιστημονικότητα. (Ο «μύθος» λέει, ότι όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεψε από το Παρίσι με την πτώση του στρατιωτικού καθεστώτος, είχε στις αποσκευές του τη συμβουλή του φίλου του Ζισκάρ ΝτἘσταίν ότι «η έρευνα, η καινοτομία και η τεχνολογία θα ήταν το κρίσιμο εργαλείο για την επίλυση του ελληνικού προβλήματος». Συνακόλουθα, η δημιουργία της Υπηρεσίας Επιστημονικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΥΕΕΤ) στο τότε Υπουργείο Συντονισμού ήταν η πρώτη θεσμική απόδειξη ότι η συμβουλή είχε εισακουστεί από τον πρωθυπουργό. Μάλιστα, ο σύμβουλος (και Secrétaire d’État) του γάλλου προέδρου για θέματα Επιστημονικής και Τεχνολογικής Έρευνας (ETE-R/D Policy-Research and Development Policy), καθηγητής Pierre Aigrain, ορίστηκε και ως σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης για θέματα έρευνας και τεχνολογίας.
[…]
Ο Δημοσθένης Αγραφιώτης είναι ποιητής, καλλιτέχνης ενδιαμέσων, ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας, ΕΣΔΥ.