Τρεις συγγραφείς κατά της χούντας (1967-1974)

Χρυσούλα Καμπά

τ. 137

 

Στη Δανάη Κουλμάση

Η μνήμη της δικτατορίας στις δύο χώρες

«Αν και η σημασία του καθεστώτος για τη σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι γνωστή σε όλους, τα “έργα και οι ημέρες του” αποτελούν ως επί το πλείστον terra incognita», γράφει ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης. Κυρίως κατά τα πρώτα χρόνια, η πολιτιστική δημόσια σφαίρα της Δυτικής Ευρώπης ενημερωνόταν σχετικά με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Ελλάδα από τις μεγάλες εφημερίδες και παρακολουθούσε τα όσα διαδραματίστηκαν στα επτά χρόνια που ακολούθησαν το πραξικόπημα. Η έκφραση terra incognita αποδίδει ακόμη και σήμερα την ευρωπαϊκή και γερμανική επίγνωση της περιόδου της δικτατορίας στην Ελλάδα, καθώς και της πολιτικής των δύο σοσιαλ-φιλελεύθερων κυβερνήσεων της Βόννης απέναντι στη χώρα. Όσον αφορά τους Γερμανούς πολίτες, θα πρέπει καταρχάς να διαπιστώσουμε την ύπαρξη μιας αλληλέγγυας τοποθέτησης εκ μέρους της κοινωνίας των πολιτών απέναντι στους Έλληνες που διώκονταν από τη χούντα, για παράδειγμα από ομάδες που δρούσαν μέσα στα συνδικάτα, στις δύο μεγάλες εκκλησίες ή στα πανεπιστήμια. Συνεπώς, υπήρχε μία αντιδικτατορική στάση, κυρίως με την πάροδο των ετών. Η εν λόγω στάση μπορεί να είχε ως πηγή τον παραδοσιακό φιλελληνισμό, την αγάπη για την αρχαιότητα, ετούτη όμως τη φορά προσέλαβε τη μορφή ενός καινούριου ενδιαφέροντος για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό και τη λογοτεχνία του. Θα μπορούσε, μάλιστα, να πει κανείς ότι η συμμετοχή στο πολιτικό πεπρωμένο της χώρας εκδηλωνόταν ουσιαστικά μέσω μιας πολιτιστικής και λογοτεχνικής περιέργειας. Κάποιες ανακοινώσεις σε δύο συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν πρόσφατα άρχισαν να διερευνούν, στο πλαίσιο της ιστορικής μνήμης της δικτατορίας και της αντίστασης σε αυτήν, το ερώτημα αν υπήρξε γερμανική αντίσταση εναντίον της χούντας.

Με την πεποίθηση ότι αξίζει επίσης να επεξεργαστεί κανείς την ευρύτερη αντιδικτατορική στράτευση καλλιτεχνών και συγγραφέων στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, θα εξεταστούν στη συνέχεια οι τοποθετήσεις και οι ενέργειες τριών διάσημων συγγραφέων. Οι εν λόγω γερμανόφωνοι συγγραφείς αποτελούν παραδείγματα διανοητικής στράτευσης. Εδώ θα πρέπει να θυμηθεί κανείς τη συζήτηση σχετικά με τη θεματική «συγγραφείς και διανοούμενοι», καθώς και τις μεταβολές που συντελέστηκαν –σύμφωνα με το μοντέλο του Γάλλου κοινωνιολόγου Πιερ Μπουρντιέ– μετά το 1960 στο πεδίο της λογοτεχνίας, και με την εξέγερση του «1968» σε πολιτικό επίπεδο στη Γερμανία.

[…]

Η Χρυσούλα Καμπά είναι καθηγήτρια νεότερης και σύγχρονης γερμανικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Οσναμπρούκ (Γερμανία). Μεταξύ άλλων επιμελείται την κριτική έκδοση των έργων του Βάλτερ Μπένγιαμιν. Από κοινού με τη Μαριλίζα Μητσού επιμελείται τη σειρά «Η Ελλάδα στην Ευρώπη» (Griechenland in Europa) στον εκδοτικό οίκο  Böhlau (Κολωνία).

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα