Νίκος Τράντας
Τχ. 155-156
Το πρόβλημα…
Οι διεθνείς επιστημονικοί φορείς και οργανισμοί τεκμηριώνουν την ανθρωπογενή επίδραση στην κλιματική αλλαγή, την υπερθέρμανση του πλανήτη, την απώλεια της βιοποικιλότητας, την εξάντληση των πόρων και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τα «πλανητικά όρια», δηλαδή τα περιβαλλοντικά όρια εντός των οποίων η ανθρωπότητα μπορεί να ζήσει με ασφάλεια, έχουν ήδη ξεπεραστεί και τα χρονικά περιθώρια για την αναστροφή αυτής της τάσης πιέζουν ασφυκτικά.1 Η Έκθεση της Διακυβερνητικής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για την Αλλαγή του Κλίματος του 20182 συμπεραίνει ότι κάποιες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν περιοριζόταν η θέρμανση του πλανήτη στον 1.5°C αντί των 2°C ή περισσότερο (κατά 10 εκατοστά χαμηλότερη άνοδος της στάθμης της θάλασσας σε παγκόσμιο επίπεδο, πιθανότητα τήξης των πάγων του Αρκτικού Ωκεανού μία στον αιώνα συγκριτικά με τουλάχιστον μία στη δεκαετία, μείωση κοραλλιογενών υφάλων κατά 70-90 τοις εκατό, έναντι σχεδόν πλήρους εξαφάνισής τους στην περίπτωση της ανόδου κατά 2°C), αλλά αυτό απαιτεί πρωτόγνωρες αλλαγές. Η Έκθεση διαπιστώνει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος του 1.5°C, οι παγκόσμιες καθαρές ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) θα έπρεπε να μειωθούν κατά 45 τοις εκατό από τα επίπεδα του 2010 έως το 2030, και να μηδενιστούν γύρω στο 2050.
Δεν υπάρχει, ωστόσο, καμία ρεαλιστική προοπτική ότι οι εκπομπές άνθρακα θα καταφέρουν να μειωθούν στο μισό μέχρι το 2030. Ούτε και ότι, αναφορικά με τη διάσταση της χρήσης των πόρων, θα μπορέσει να μειωθεί το οικολογικό αποτύπωμα και να ελαφρυνθεί η πίεση στη βιολογική ικανότητα του πλανήτη. Μόνο κατά την έκτακτη περίοδο της πανδημίας και τη μείωση της κατανάλωσης στα επίπεδα του 2005 παρατηρήθηκε βελτίωση σε αυτόν τον τομέα.3
[…]
Ο Νίκος Τράντας είναι διδάκτορας πολιτικής επιστήμης και εργάζεται στη δημόσια διοίκηση για θέματα βιώσιμης ανάπτυξης.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Will Steffen κ.ά., «Planetary boundaries: guiding human development on a changing planet», Science 347/6223 (2015), σ. 1259855.
2. IPCC, Global Warming of 1.5°C. An IPCC Special Report on the impacts of global warming of 1.5°C above pre-industrial levels and related global greenhouse gas emission pathways, in the context of strengthening the global response to the threat of climate change, sustainable development, and efforts to eradicate poverty (2018). Η Διακυβερνητική Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Αλλαγή του Κλίματος (Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC)) είναι το αρμόδιο όργανο του ΟΗΕ για την αξιολόγηση της επιστήμης που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή. 86 επιστήμονες από 89 χώρες συνέταξαν αυτή την έκθεση, η οποία έγινε κατά παραγγελία της Διάσκεψης των Συμβαλλόμενων Μερών (Conference of Parties (COP)) της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC)), του κύριου δηλαδή διεθνούς διακυβερνητικού φόρουμ για τη διαπραγμάτευση της παγκόσμιας ανταπόκρισης στην κλιματική αλλαγή.
3. Global Footprint Network, Calculating Earth Overshoot Day 2020: Estimates point to August 22nd. https://www.overshootday.org/content/uploads/2020/06/Earth-Overshoot-Day-2020-Calculation-Research-Report.pdf (πρόσβαση 12.10.2020).
