Shaker Moussa
τχ. 134-135
Τα ταξίδια σε χώρες κοντινές ή μακρινές είναι ένα θέμα που έχει σε σημαντικό βαθμό απασχολήσει τη σύγχρονη λογοτεχνία. Τα περιηγητικά κείμενα, πέρα από τη λογοτεχνική τους αξία, αποτελούν και μαρτυρία για τη γνωριμία και την κατανόηση του άλλου. Έτσι, το ταξιδιωτικό κείμενο γίνεται συνάμα και ένα ντοκουμέντο, ενώ με το πέρασμα του χρόνου αναγνωρίζεται ως μία από τις βασικές πηγές άντλησης πληροφοριών για τους τόπους που περιγράφονται και προσφέρεται για εκτενή έρευνα από αρκετούς κλάδους των ανθρωπιστικών επιστημών: «Από τη μια μεριά, ο άνθρωπος σε σχέση με τον ίδιο του τον εαυτό· η αυτοσυνειδησία του, έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από το βλέμμα του περιηγητή στον άλλο, στο διαφορετικό. Αλλά και ο άνθρωπος απέναντι στον άλλο· η εικόνα του “άλλου”, η “ετερότητα” που τόσες μελέτες έχει προκαλέσει στα πρόσφατα χρόνια, δίνοντας στο ταξιδιωτικό κείμενο πρωτεύουσα θέση στο χώρο της συγκριτικής λογοτεχνίας και ιστορίας των ιδεών […]. Από την άλλη, ο άνθρωπος και το φυσικό του περιβάλλον ή καλύτερα μέσα στο φυσικό του περιβάλλον. Εδώ πια έχουμε να κάνουμε όχι με τον περιηγητή, αλλά με τις μαρτυρίες του για τους μακρινούς τόπους και τους κατοίκους τους, φυσικά, όπως εκείνος τις περιγράφει και τις μεταφέρει. Έτσι τα περιηγητικά κείμενα αποβαίνουν συχνά πρώιμες προσπάθειες μεθοδικής παρατήρησης για ανθρωπολογικά και εθνολογικά, για οικονομικά και κοινωνιολογικά φαινόμενα και συντελούν, με τον καιρό, στη γένεση και διαμόρφωση των νέων επιστημών του ανθρώπου».
Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει την παρουσία του αραβικού στοιχείου στην ελληνική ταξιδιωτική λογοτεχνία, μέσα από την αναζήτηση των αραβικών στερεοτύπων και χαρακτήρων στα κείμενα των ελλήνων περιηγητών που έχουν επισκεφθεί αραβικές χώρες.
[…]
Ο Shaker Moussa διδάσκει νεοελληνική φιλολογία και συγκριτική λογοτεχνία στη Σχολή Γλωσσών και Μετάφρασης του Πανεπιστημίου Al-Azhar του Καΐρου.
