ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΜΙΚΡΑ ΦΥΣΙΚΑ

Ηλίας Ν. Γεωργούλας

τχ. 134-135

 

H συμμετοχή σε μια επιστημονική ομάδα για τη μετάφραση των έργων του Αριστοτέλη μόνο ως πρόκληση θα μπορούσε να εκληφθεί από έναν ερευνητή της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Η πρόκληση αυτή, όμως, δεν εξαντλήθηκε στο άκουσμα της αρχικής ιδέας από το στόμα των εμπνευστών του έργου και στην άνευ όρων ανάληψη των Μικρῶν Φυσικῶν εκ μέρους μου. η κίνησή της επενεργεί και μετά την έκδοση της μετάφρασης των εν λόγω πραγματειών, παράγοντας –προς το παρόν– παιγνιώδεις συνειρμούς και αναλογίες, που παραπέμπουν –μια και το καλεί η περίσταση– στο Περὶ Μνήμης καὶ ’Αναμνήσεως.

Το «πάθος» του σεμιναρίου

Είναι ενδεικτικό, νομίζω, που στην πρώτη ημιπερίοδο της πρώτης μεταφραστικής μου απόπειρας προσέκρουσα στον όρο πάθος. Το μήκος της συζήτησης και η ακρίβεια των προτάσεων από τους αγαπητούς δασκάλους Βασίλη Κάλφα και Παντελή Μπασάκο και τους άλλους συνοδοιπόρους μεταφραστές, έδειχναν καταφανώς το πάθος για τη σύλληψη του αριστοτελικού λόγου, καθιστώντας παράλληλα τη νεοελληνική χρήση του εν λόγω όρου αμήχανη, μπροστά σε αυτό που εννοούσε ο Αριστοτέλης στην εισαγωγική του δήλωση για τη διερεύνηση της μνήμης: «Περὶ μνήμης καὶ τοῦ μνημονεύειν λεκτέον τί ἐστι […] καὶ τίνι τῶν τῆς ψυχῆς μορίων συμβαίνει τοῦτο τὸ πάθος» (Περὶ Μνήμης καὶ ’Αναμνήσεως, 449b4-5).

Η επιλογή του όρου «πάθημα», συνοδευόμενου από ένα διευκρινιστικό σχόλιο (το «πάθημα» παραπέμπει σε μια μεταβολή) –η πιο αξιοπρεπής λύση– προμήνυσε το μέγεθος των δυσκολιών και τη συνακόλουθη ανάγκη για παρόμοιους συμβιβασμούς μπροστά στο ενδεχόμενο ενός μεταφραστικού παθήματος, με την τρέχουσα χρήση του όρου.

[…]

Ο Ηλίας Ν. Γεωργούλας είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει μεταφράσει τα Μικρά Φυσικά

Tags  

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα