Γιάννης Πεχτελίδης
τχ. 126, σ. 91-93
Είναι παράδοξο το φαγητό να αναδεικνύεται σε δημόσιο θέαμα, κυρίως από την τηλεόραση, σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης και σκληρής λιτότητας, όπου πολλοί συνάνθρωποί μας αναγκάζονται να εξασφαλίσουν την τροφή και άρα την επιβίωσή τους είτε από τα οργανωμένα συσσίτια είτε από τους κάδους των απορριμμάτων. Η παραδοξότητα αυτή εντείνεται και γίνεται πιο σύνθετη όταν στις εκπομπές μαγειρικής που κατακλύζουν κυριολεκτικά το τηλεοπτικό τοπίο εμπλέκονται και παιδιά. Το ζήτημα αυτό αρχικά προκαλεί αμηχανία, η οποία όμως διεγείρει το ερευνητικό ενδιαφέρον γι’ αυτό το πολιτισμικό φαινόμενο και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει πέραν της μαγειρικής διαδικασίας.
Τι μπορούμε να βρούμε να πούμε από μια κοινωνιολογική σκοπιά για ένα τηλεοπτικό διαγωνιστικό παιχνίδι μαγειρικής για παιδιά, όπως το Τζούνιορ Μάστερ Σεφ (στο εξής ΤΜΣ); Εκ πρώτης όψεως, όχι πολλά πράγματα, στην πραγματικότητα όμως, όπως αποδεικνύει η Δήμητρα Μακρυνιώτη, πολλά και ενδιαφέροντα. Πρώτα από όλα, διαπιστώνουμε ότι η τροφή δεν ικανοποιεί απλά βασικές βιολογικές ανάγκες. Έχει μια συμβολική αξία ως αναπόσπαστο μέρος των καθημερινών κοινωνικών δραστηριοτήτων μας. Στην πραγματικότητα το φαγητό αποτελεί ευκαιρία για κοινωνικές συναλλαγές και τελετουργικές πρακτικές, και κατά συνέπεια είναι ένα κοινωνικό πεδίο όπου αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας και συγκροτούνται ταυτότητες.
Ο Γιάννης Πεχτελίδης διδάσκει κοινωνιολογία της εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.