Βίβιαν Σπυροπούλου
τχ. 122-123, σ. 171-172
Η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να ιδρύσει το ΠΑΣΟΚ στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 συνέβαλλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της μεταπολιτευτικής περιόδου και στη στερέωση της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας. Πολλοί μελετητές έχουν ασχοληθεί με την πορεία και την εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ, από την περίοδο της ίδρυσής του, τη σχετικά πρόσφατη «εκσυγχρονιστική» του φάση υπό την ηγεσία του Κώστα Σημίτη και την ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος από τον Γιώργο Παπανδρέου. Οι διπλές εκλογές του 2012, η απο-ευθυγράμμιση του ελληνικού κομματικού συστήματος, καθώς και ο εκλογικός «όλεθρος» του ΠΑΣΟΚ, καθιστούν τη μελέτη της κρίσης του ΠΑΣΟΚ από την οργανωτική του σκοπιά πιο επίκαιρη από ποτέ. Το να ασχοληθεί κανείς με τις οργανωτικές μεταβολές ενός κόμματος είναι, ούτως ή άλλως, ένα πρωτότυπο και συνάμα δύσκολο εγχείρημα καθώς η οργάνωση συνιστά τη «ραχοκοκαλιά», τον ζωτικής σημασίας πυρήνα για την εξέλιξη και βιωσιμότητα ενός πολιτικού κόμματος. Όταν μάλιστα έχει να μελετήσει κανείς την επιλεκτική όσο και ελεγχόμενη σχέση του κράτους με την κοινωνία και τα πολιτικά κόμματα, από τη σκοπιά της κομματικής οργάνωσης η μελέτη γίνεται ακόμα δυσκολότερη.
Η μελέτη των Κώστα Ελευθερίου και Χρύσανθου Τάσση για την άνοδο και πτώση (;) του ΠΑΣΟΚ καλύπτει ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία, σχετικά με τη μορφή και το περιεχόμενο των οργανωτικών αλλαγών που υπέστη το ΠΑΣΟΚ ως κεντρικός κυβερνητικός παίκτης στην ελληνική πολιτική σκηνή για περισσότερα από 19 χρόνια. Το βιβλίο αναδεικνύει τα στάδια της οργανωτικής εξέλιξης, τον τρόπο και τα πεδία συνάρθρωσης της κοινωνίας με το κόμμα, τα οποία κατέστησαν το ΠΑΣΟΚ κύριο παράγοντα του πολιτικού συστήματος και του κράτους. Πώς, γιατί και προς ποια κατεύθυνση αλλάζει οργανωτικά το ΠΑΣΟK; Πώς κρατικοποιείται και απομακρύνεται από την κοινωνία; Πώς καταλήγει το ΠΑΣΟΚ να είναι «Κόμμα του κράτους»; Γιατί κατέρρευσε το ΠΑΣΟΚ; Τα ερωτήματα αυτά είναι κεντρικά στην παρούσα μελέτη.
Η Βίβιαν Σπυροπούλου είναι πολιτικός επιστήμων και υποψήφια διδάκτωρ στον τομέα της συγκριτικής πολιτικής ανάλυσης.
