Φαίη Ζήκα
τχ. 134-135
Είναι φθινόπωρο του 2003 κι έχω φτάσει στο τέλος της διαδρομής της έκθεσης «Outlook», ακολουθώντας την πορεία από Αθήνα προς Πειραιά κατά μήκος της οδού Πειραιώς, δηλαδή έχω περιδιαβεί την Τεχνόπολη στο Γκάζι, το Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς και βρίσκομαι στον εκθεσιακό χώρο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών (πρώην «Εργοστάσιο», νυν «Νίκος Κεσσανλής»). Είμαι κουρασμένη και ευχαριστημένη, γεμάτη εντυπώσεις και απορίες, πάντα υγιές για έναν ή μία φιλόσοφο. Στο τέλος αυτής της διαδρομής, σταματώ μπροστά σε μια ιδιόρρυθμη σφαγή. Πλησιάζω διστακτικά μια γιγάντια μηχανή κρέατος. Η ίδια η μηχανή, από χυτό και αστραφτερό ατσάλι, ορθώνεται μέσα στον χώρο σε ύψος υπεράνθρωπο, δημιουργώντας ταυτόχρονα έναν παραμορφωτικό καθρέφτη για όποιον/αν την πλησιάζει. Στο πάνω μέρος προεξέχουν τεράστια κομμάτια με υφή κόκκινου κρέατος, με εμφανείς τις ίνες και το λίπος του. Αισθάνομαι ξαφνικά απογυμνωμένη, όχι με την έννοια ότι μου πήραν τα ρούχα, αλλά, αντίθετα, ότι μου άφησαν τα ρούχα και μου πήραν το σώμα, τη σάρκα, που, τεμαχισμένη, βρίσκεται μέσα σε μια μηχανή που θα την αλέσει και θα τη μεταμορφώσει σε κάτι άλλο. Δέος και τρόμος. Απ’ το μυαλό μου περνά η εικόνα της βιομηχανικής παραγωγής κρέατος και φαντάζομαι ότι στην άλλη πλευρά βγαίνει μια σειρά από λουκάνικα. Περπατάω γύρω από το γλυπτό και βρίσκομαι μπροστά στο αποκύημα: μια πελώρια φέτα σαλάμι που έχει ταυτιστεί με την υφή και το σχήμα ενός κουμπιού.
Εδώ είναι που η ψυχή κάνει γκελ. Δανείζομαι την έκφραση –και τον τίτλο μου– από μια συνέντευξη του Γιώργου Λάππα, στην οποία υποστηρίζει ότι δουλειά της γλυπτικής είναι η «κατασκευή γκρεμών (προς τα μέσα ή προς τα έξω)», και ότι το ταλέντο του γλύπτη έγκειται στην «ικανότητα να κουμαντάρει το ψυχικό υλικό του ιλίγγου»: «Η ιλιγγιώδης αιώρηση πάνω από έναν γκρεμό, η παρατήρηση των φαινομένων αντήχησης μέσα στο υλικό και η διάπλαση της ελαστικότητας του γκελ της ψυχής τους, όταν προσκρούουν στα τοιχώματα των γκρεμών, είναι οι βασικοί άξονες της διδασκαλικής άσκησής μου».
[…]
Η Φαίη Ζήκα, διδάσκει φιλοσοφία και θεωρία της τέχνης στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της ΑΣΚΤ.
