Κώστας Παπαδημητρίου
τχ. 134-135
Οι προσεγγίσεις που κινούνται στο γνωστικό πεδίο της Διοικητικής Θεωρίας δεν αρκούν για να θέσουν σε κίνηση ένα τόσο σύνθετο εγχείρημα, όπως η Διοικητική Μεταρρύθμιση, και, πολύ περισσότερο, να εξασφαλίσουν την επίτευξη επιθυμητών στόχων-αποτελεσμάτων. Όπως και σε πολλά αντίστοιχης πολυπλοκότητας εγχειρήματα, η τεχνική-τεχνοκρατική διάσταση, όσο καλά επεξεργασμένη και αν είναι, δεν αρκεί από μόνη της να επιφέρει παρά ίσως κάποια, οριακού χαρακτήρα, βελτίωση μιας προβληματικής κατάστασης. Κάτι τέτοιο φαίνεται πολύ χαρακτηριστικά στις περιπτώσεις ορισμένων παλαιότερων μεταρρυθμιστικών προσπαθειών, που θεωρούνται επιτυχημένες, όπως εκείνη του «Καποδίστρια» (1997-1998).
Με το σύνολο των μεταρρυθμιστικών δράσεων που εξαγγέλθηκαν και εν τέλει πραγματοποιήθηκαν (δεν υλοποιήθηκαν όλες…), είτε αυτές ήταν θεωρητικού χαρακτήρα (σύνταξη σχεδίων) είτε θεσμικού (ψήφιση σχετικού νόμου) είτε υποστηρικτικού (πρόσληψη νέων υπαλλήλων, επιμόρφωση νεοεκλεγέντων δημοτικών αρχόντων κτλ.), επιτεύχθηκε, πράγματι, κάποια βελτίωση της πραγματικότητας της τοπικής αυτοδιοίκησης στη χώρα μας. Ωστόσο, δεν άλλαξε καθόλου η συνολική λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, η επιζητούμενη αποκέντρωση δεν επιτεύχθηκε και το κράτος δεν φαίνεται να ήρθε πολύ πιο κοντά στον πολίτη. Ακριβώς την ίδια, οριακού χαρακτήρα βελτίωση, μπορούμε να διαπιστώσουμε σε πολλές περιπτώσεις μεταρρυθμιστικών δράσεων που δίνουν έμφαση ή επικεντρώνονται αποκλειστικά σε τεχνολογικές αναβαθμίσεις, όπως σε αυτοματισμό γραφείου, σε εφαρμογές διαφόρων πληροφορικών συστημάτων υποστήριξης, στην ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων ή τη λειτουργία πυλών πληροφόρησης κτλ.
Οι δύο αυτές επισημάνσεις καταδεικνύουν αυτό που η θεωρία γνωρίζει ήδη από καιρό, ότι δηλαδή η μεταρρύθμιση ενός κρατικού-διοικητικού συστήματος δεν είναι υπόθεση (μόνο) τεχνοκρατική ή (μόνο) τεχνολογική αλλά, ως παρέμβαση σε έναν μηχανισμό εξαιρετικής πολυπλοκότητας, είναι κυρίως υπόθεση συνθετότερου-ανώτερου επιπέδου θεωρητικής γνώσης και ευρύτερης οπτικής. Αυτό απλώς σημαίνει πως η διάσταση που παρέχει το συνθετότερο, από τη διοικητική θεωρία ή την τεχνολογία, πεδίο της πολιτικής είναι όχι μόνο απαραίτητη αλλά και καθοριστική, στον βαθμό που επικαθορίζει τα υπόλοιπα. Μαζί με την τεχνοκρατική και την τεχνολογική διάσταση των μεταρρυθμίσεων, συνεπώς, πορεύεται και μάλιστα με αυξημένη βαρύτητα και η πολιτική, όπως βέβαια και η αυτονόητη οικονομική διάσταση (η εξεύρεση των απαιτούμενων πόρων).
Στην ελληνική πραγματικότητα, τόσο η συμπόρευση όσο και η βαρύτητα καθεμιάς από τις παραπάνω αναφερθείσες διαστάσεις μπορούν να διαγνωστούν με ευχέρεια. Αν θεωρήσουμε ως ορόσημο έναρξης των συστηματικών μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της ελληνικής Διοίκησης το έτος 1983, έτος υπερψήφισης (με ομοφωνία) του νόμου που ίδρυε τον κύριο φορέα προώθησης τέτοιων διαβημάτων, δηλαδή το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, τότε σχετικά εύκολα μπορούμε να διακρίνουμε ορισμένες περιόδους κατά τις οποίες επιχειρήθηκαν τέτοιου τύπου διαβήματα και να μιλήσουμε ευχερέστερα γι’ αυτά, λόγω των ξεχωριστών χαρακτηριστικών τους.
[…]
Ο Κώστας Παπαδημητρίου είναι πρόεδρος του Διοικητικού Επιμελητηρίου (ΔΕΕ), διευθυντής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
Comment