ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΓΕΝΕΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΣΤΟ ΣΤΙΧΟΥΡΓΗΜΑ ΤΗΣ ΒΟΣΠΟΡΟΜΑΧΙΑΣ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ 18ουΑΙΩΝΑ

 

Σάββας Ε. Τσιλένης / Καλλιρόη Δαφνά

 τχ. 134-135

 

Που δυο αδελφαί Βασίλισσαι, Ευρώπη και Ασία,

μαζί εφιλονείκησαν διά την ευμορφίαν.

Μ’ απλήν φράσιν ελάλησαν, καθώς που συνηθίζουν,

εδώ στην μεγαλόπολιν, όσαις δεν ελληνίζουν.

Με λέξεις πούν’ αλλότριαι, όμως συνηθισμέναι,

Τόσον που η καθολικαίς, έμειναν ξεχασμέναι˙

Με άλλαις πούναι πρόχειραις, κι έχουν λεταφέτι,

ωσάν κι τα φορέματα, τάξεις και κιαφέτι.

Λέξεις πολλαί εχάθησαν και μερικαί αλλάξαν,

κι’ αυταίς με τα φορέματα μαζί καλά ταιριάξαν.

Τώρα δεν είν’ παράξενον εις μίαν συνομιλίαν,

να ταις μεταχειρίζονται με κάθ’ ελευθερίαν.

Ειδέ, ανάγκη ήτοναι στο χέρι να κρατούσι,

Βαρίνον, κι άλλα λεξικά, διά να τας γροικούσι.

Οι στίχοι που διαβάζονται εις μίαν συντροφίαν,

να εννοούνται πάντοτε, πρέπει με ευκολίαν.

Βοσπορομαχία, (Πρόλογος «Προς τον Αναγιγνώσκοντα»), στ. 23-38

 

Η Βοσπορομαχία είναι ένα μακροσκελές έμμετρο αλληγορικό ποίημα που αποτελείται από 4430 ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους. Από αυτούς μόνο δύο στίχοι (971 και 3331) περιέχουν μία επιπλέον συλλαβή. Περιγράφει τη διαμάχη μεταξύ Ανατολής-Δύσης, προσωποποιώντας τις δύο ακτές του Βοσπόρου και κατ’ επέκταση τις ηπείρους Ευρώπη και Ασία, ως δύο αδερφές που φιλονικούν για την ομορφιά τους. Η Ευρώπη στηρίζει την υπεροχή της στον πολιτισμό, όπως αυτός αναδύεται από τα κτίσματα, τα αυτοκρατορικά ανάκτορα, τα μνημεία και τα χωριά της, ενώ η Ασία στο φυσικό κάλλος των τοπίων της. Η συμφιλίωση επέρχεται στο τέλος του ποιήματος με την κοινή διαπίστωσή τους ότι η ομορφιά της καθεμιάς εξαρτάται από τη θέα που έχει κανείς από την απέναντι πλευρά του Κατάστενου. Στην ουσία, μέσα από ένα μελαγχολικό συναίσθημα και επιφανειακή ξεγνοιασιά, εξυμνούνται οι δόξες του Βοσπόρου μέσα από τα παλάτια, με τις διασκεδάσεις της οθωμανικής αυλής και των ξένων αξιωματούχων των πρεσβειών, κατά την εποχή της τουλίπας (στα τουρκικά lβle devri) στα χρόνια του σουλτάνου Αχμέτ Γ΄ (1703-1730), που χαρακτηρίζεται ως η πρώτη απόπειρα εκδυτικισμού της αυτοκρατορίας.

[…]

Ο Σάββας Ε. Τσιλένης είναι αρχιτέκτονας πολεοδόμος και εργάζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.

Η Καλλιρρόη Δαφνά έχει ειδίκευση στο δημόσιο δίκαιο και εργάζεται στη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας.

Tags  

Δείτε Επίσης

Αφήστε μια απάντηση

IΔPYTHΣ Σταμάτης Χρυσολούρης

EKΔOTEΣ Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου

ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH Έφη Αβδελά, Νίκος Αλιβιζάτος, Γρηγόρης Ανανιάδης, Νικόλας Βαγδούτης, Θανάσης Βαλαβανίδης, Οντέτ Βαρών Βασάρ, Λίνα Βεντούρα, Κώστας Βλασόπουλος, Κώστας Γαβρόγλου, Γιώργος Γιαννακόπουλος, Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Έλλη Δρούλια, Χάρης Εξερτζόγλου, Ελευθερία Ζέη, Όλγα Θεμελή, Βίκυ Ιακώβου, Γιώργος Ιωαννίδης, Γιώργος Καραβοκύρης, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Λούση Κιουσοπούλου, Ηλίας Κούβελας, Μάκης Κουζέλης, Νίκος Κουραχάνης, Δημήτρης Κυρτάτας, Σαράντης Λώλος, Γιώργος Μαλάμης, Αχιλλέας Μητσός, Αλεξάνδρα Μπακαλάκη, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Λάμπρος Μπαλτσιώτης, Ρίκα Μπενβενίστε, Βαγγέλης Μπιτσώρης, Στρατής Μπουρνάζος, Ανδρέας Πανταζόπουλος, Κατερίνα Ροζάκου, Άκης Παπαταξιάρχης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Ειρήνη Σκαλιώρα, Αθηνά Σκουλαρίκη, Γιάννης Σταυρακάκης, Κώστας Τσιαμπάος, Σάββας Τσιλένης, Δημήτρης Χριστόπουλος, Κώστας Χριστόπουλος, Θωμάς Ψήμμας.

ΓPAMMATEIA ΣYNTAΞHΣ Γρηγόρης Ανανιάδης, Βίκυ Ιακώβου, Αλέξανδρος Κεσσόπουλος, Γιώργος Μαλάμης, Γιάννης Μπαλαμπανίδης, Στέφανος Πεσμαζόγλου, Σάββας Τσιλένης

KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Βουβούλα Σκούρα

ΔIEYΘYNTHΣ EKΔOΣHΣ Γιώργος Γουλάκος

ΔIOPΘΩΣH KEIMENΩN Αναστασία Λαμπροπούλου

HΛEKTPONIKH ΣEΛIΔOΠOIHΣH-ΦIΛMΣ Eκδόσεις νήσος, Σαρρή 14, 105 53 Αθήνα, τηλ.: 210.3250058

EKTYΠΩΣH Kωστόπουλος Γιώργος, Aκομινάτου 67-69, τηλ.: 210.8813.241

BIBΛIOΔEΣIA Βασ. & Ζαχ. Μπετσώρη O.Ε., Στ. Γονατά 13A, τηλ.: 210.5743.783

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Εισάγετε το email σας για να ενημερώνεστε για τα νέα άρθρα